Bệnh mụn rộp sinh dục hay còn gọi với cái tên khác là Herpes sinh dục, khi xâm nhập vào cơ thể sẽ gây ra nhiều tác động tiêu cực tới sức khỏe của người bệnh.

Mụn rộp sinh dục là bệnh gì?

Bệnh mụn rộp sinh dục còn gọi là Herpes sinh dục, là bệnh nhiễm khuẩn đường sinh dục, do virus Herpes Simplex (HSV) gây bệnh và lây truyền qua đường tình dục ở cả nam lẫn nữ. Bằng cách xâm nhập vào cơ thể qua các lỗ hổng trên da hoặc qua dịch nhầy, khả năng lây nhiễm HSV qua đường tình dục cao.

Virus Herpes Simplex gây bệnh mụn rộp sinh dục có hai loại là HSV 1 và HSV 2. 2. Biểu hiện của mụn rộp sinh dục Trong đó:

• HSV 1 chủ yếu gây ra mụn rộp sinh dục ở các bộ phận từ vùng eo lên trên như mụn rộp sinh dục ở miệng, trên môi, má, ngực, cánh tay,…
• HSV 2 thường gây ra mụn rộp sinh dục ở các bộ phận từ thắt lưng trở xuống như mụn rộp ở mông, cơ quan sinh dục, chân…

Bệnh lây truyền như thế nào?

Bệnh mụn rộp sinh dục lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với vết loét herpes, thường là trong quan hệ tình dục qua đường âm đạo, miệng hoặc hậu môn. HSV cũng có thể có mặt trên da ngay cả khi không có vết loét. Nếu một người tiếp xúc với vi-rút trên da người bị nhiễm bệnh, thì người đó cũng có thể bị nhiễm bệnh.

Sau khi một người bị nhiễm lần đầu, HSV ở lại trong cơ thể. Nó di chuyển đến các tế bào thần kinh gần cột sống và lưu trú ở đó cho đến khi hệ miễn dịch của cơ thể có sơ xuất nó bắt đầu trở lại hoạt động. Khi điều này xảy ra, virus sau đó di chuyển dọc theo các dây thần kinh, trở lại nơi đầu tiên xâm nhập vào cơ thể và gây ra sự bùng phát mới của vết loét và mụn nước. Đây là tình trạng tái phát. Virus có thể được truyền cho người khác trong quá trình tái phát.

Dấu hiệu nhận biết mắc bệnh là gì?

Mụn rộp ở nam giới

Mụn rộp sinh dục ở nam giới có thể xuất hiện tại các vị trí như: dương vật, quy đầu, vùng bìu, hậu môn, niệu đạo,…

Ban đầu, các triệu chứng của bệnh không rõ ràng nên thường bị bỏ qua. Sau khi bệnh bùng phát, bệnh nhân có các dấu hiệu sau:

• Cảm giác đau nhức bộ phận sinh dục kèm theo triệu chứng ngứa râm ran, tiểu buốt, tiểu khó, tiết dịch niệu đạo.
• Mụn rộp sinh dục ở nam là những mụn nước màu đỏ, tập trung thành từng chùm. Các nốt mụn nhanh chóng chuyển thành mụn mủ màu trắng sau đó vỡ ra để lại các vết trợt loét ở vùng quy đầu hoặc thân dương vật. 
• Các tổn thương có thể đóng vảy và lành sau 2 – 4 tuần. Tuy nhiên, nếu không vệ sinh sạch sẽ, vết loét rất dễ nhiễm trùng.
• Bệnh nhân cũng có triệu chứng sốt, nhức đầu, mệt mỏi, đau cơ. Triệu chứng này có thể trở nặng trong 3 – 4 ngày từ khi mụn nước xuất hiện, sau đó giảm dần và biến mất sau khoảng vài ngày. 

Mụn rộp sinh dục ở nữ

Nữ giới có tỷ lệ nhiễm mụn rộp sinh dục cao hơn do môi trường âm đạo thuận lợi cho virus phát triển và lan rộng. Mụn rộp sinh dục nữ biểu hiện chủ yếu ở môi lớn, môi bé, âm hộ, âm đạo, cổ tử cung và hậu môn.

Giai đoạn đầu, bệnh nhân chỉ cảm thấy sốt nhẹ, nhức đầu,… nên dễ nhầm lẫn với bệnh cảm cúm.

Tuy nhiên, chỉ sau 2 – 7 ngày từ khi tiếp xúc với virus, người bệnh có những triệu chứng sau:

• Mụn nước mọc thành chùm, màu trắng hoặc vàng, dễ vỡ và chảy dịch mủ, đôi khi kèm theo máu. Sau 3 – 4 ngày, các vết loét đóng vảy và lành lại nên bệnh nhân thường không đi thăm khám.
• Khi bị mụn rộp sinh dịch vùng kín, phụ nữ sẽ cảm thấy khó chịu, ngứa ngáy, nóng rát khi đi tiểu hoặc tiểu khó, tiểu buốt.
• Khí hư tiết ra nhiều, làm vùng kín luôn ẩm ướt. Trong một số trường hợp khí hư có mùi hôi khó chịu do bội nhiễm vi khuẩn.
• Cảm giác đau đớn vùng xương chậu, đau khi quan hệ tình dục.

Ngoài các triệu chứng ở vùng kín, cả nam và nữ đều có thể gặp mụn rộp ở môi, miệng với các dấu hiệu sau:

• Mụn rộp gây ra cảm giác nóng rát, đau đớn trong khoang miệng làm ảnh hưởng tới việc ăn uống. Chúng mọc rải rác hoặc thành chùm, có dịch mủ trắng, dễ vỡ, chảy máu gây loét miệng. 
• Các vết loét có thể lan xuống cổ họng gây đau họng, viêm amidan hoặc nổi hạch ở cổ.
• Trẻ em nhiễm bệnh sẽ có hiện tượng chảy nước dãi.

Mụn rộp sinh dục ở hậu môn – trực tràng: Trường hợp nhiễm mụn rộp tại vị trí này là do người bệnh có quan hệ tình dục qua hậu môn. Phổ biến nhất ở nam giới có quan hệ đồng tính.

Người bệnh sẽ có cảm giác đau hậu môn, mót rặn. Bên cạnh đó, trực tràng và ống hậu môn có thể bị viêm loét, chảy dịch do nhiễm khuẩn.

Mụn rộp sinh dục có nguy hiểm không?

Người trưởng thành khi bị mụn rộp sinh dục, ngoài các vết loét trên da, bệnh không gây ra biến chứng gì nặng nề khác. Tuy nhiên, người bệnh sẽ cảm thấy khó chịu và đau nhói nhiều ở các vết loét cho đến khi trị dứt điểm mụn rộp sinh dục.

Mụn rộp sinh dục gây đau rát khi quan hệ tình dục, giảm khoái cảm, bên cạnh đó còn ảnh hưởng đến việc tiểu tiện như tiểu dắt nhiều lần trong ngày, tiểu buốt. Khi ổ loét vỡ nước thì người bệnh có thể đi tiểu ra dịch mủ hoặc máu.

Phụ nữ đang mang thai bị mụn rộp sinh dục, khi vết loét bị vỡ nước có thể lây cho con lúc sinh bằng đường âm đạo. Trong trường hợp này, mụn rộp sinh dục có thể gây tổn thương não, mờ mắt hoặc thậm chí có thể khiến trẻ tử vong. Bên cạnh đó, mụn rộp nguyên phát và mụn rộp ở cổ tử cung còn có thể gây ra tình trạng sẩy thai hoặc đẻ non.

Trong đợt bùng phát, bệnh rất dễ lây nhiễm cho đến khi các vùng bị tổn thương lành hoàn toàn. Sử dụng bao cao su vẫn có khả năng bị lây nhiễm qua da khi mụn rộp mọc ở vùng xung quanh bộ phận sinh dục.

Mụn rộp sinh dục có tự khỏi không?

Mụn rộp sinh dục không thể tự khỏi được. Do cơ thể chúng ta không thể sản sinh ra kháng thể tiêu diệt hoàn toàn virus herpes simplex (HSV).

Sau khi bị nhiễm bệnh, virus sẽ sống trong cơ thể người bệnh. Chúng gây ra triệu chứng như nổi mụn nước, nóng rát, ngứa vùng sinh dục. Các triệu chứng này sau một thời gian sẽ giảm, có thể biến mất nhờ thuốc.

Tuy nhiên, nếu người bệnh không tuân thủ đúng liệu trình điều trị, mụn rộp rất dễ tái phát và lây lan cho người khác. Ngoài ra, nếu tình trạng mụn rộp nặng thì người bệnh cũng có thể gặp phải những biến chứng nguy hiểm như viêm màng não, ung thư cổ tử cung, ung thư tuyến tiền liệt,…

Do đó, dù các triệu chứng mụn rộp sinh dục đã hết thì bệnh nhân vẫn cần thực hiện những biện pháp an toàn khi quan hệ tình dục để hạn chế lây nhiễm. 

Mụn rộp sinh dục có điều trị dứt điểm được không? 

Hiện nay, các nhà khoa học chưa tìm ra loại thuốc nào có thể điều trị dứt điểm mụn rộp sinh học. Vì vậy, nếu bệnh nhân nhiễm bệnh sẽ phải sống chung với nó suốt đời.

Một số bệnh nhân sau khi điều trị hết mụn rộp thường lầm tưởng rằng bệnh đã khỏi hẳn. Nhưng thực chất virus herpes lúc này không hoạt động mà đang khu trú tại các hạch thần kinh. Khi hệ miễn dịch của cơ thể suy yếu, virus sẽ hoạt động trở lại và gây ra những đợt tái phát.

Người bệnh có thể sử dụng một số loại thuốc để ức chế hoạt động của virus herpes, kìm hãm sự phát triển của chúng. Tuy nhiên, thuốc không thể điều trị dứt điểm mụn rộp sinh dục được mà chỉ giảm nhẹ triệu chứng hoặc khỏi tạm thời.

Cách điều trị mụn rộp sinh dục là gì?

Sử dụng thuốc kháng virus đường uống

Thuốc kháng virus đường uống được sử dụng để điều trị mụn rộp sinh dục lần đầu và cả những lần tái phát sau đó.

Công dụng của thuốc kháng virus gồm:

• Giảm số lần tái phát và mức độ trầm trọng của các đợt bùng phát mụn rộp.
• Giảm nguy cơ lây nhiễm cho người khác (nếu sử dụng thuốc hàng ngày).

Các loại thuốc được sử dụng như acyclovir, valacyclovir, famciclovir. Thuốc có hiệu quả cao hơn khi điều trị mụn rộp lần đầu.

Với các đợt tái phát, bệnh nhân cần điều trị khi có triệu chứng hoặc trong 2 ngày khi triệu chứng xuất hiện.

Với các thuốc kháng virus, bạn cần lưu ý sử dụng thuốc theo đơn của bác sĩ. Nếu thấy có bất kỳ dấu hiệu nào bất thường, người bệnh cần tới ngay cơ sở y tế để xử lý sớm nhất.

Chăm sóc tổn thương da

Triệu chứng điểm hình của mụn rộp sinh dục là các mụn nước. Chúng rất dễ vỡ, chảy dịch, tạo cơ hội cho các vi khuẩn phát triển gây nhiễm trùng và lây lan virus HSV sang những vùng da lành khác. Chính vì thể, sử dụng dung dịch sát trùng hoặc thuốc bôi kháng virus là cách làm hiệu quả xử lý tổn thương.

Sử dụng dung dịch sát trùng

Các dung dịch sát trùng được nhiều bệnh nhân sử dụng để vệ sinh vết thương như: xanh methylen (dung dịch milian), povidone – iod, …

Cách sử dụng dung dịch sát trùng

• Thấm dung dịch vào bông/gạc để lau vùng da mụn rộp. Hoặc bạn có thể sử dụng dung dịch để rửa vùng kín, không cần pha loãng và rửa lại bằng nước.
• Khi mụn rộp khô se, người bệnh có thể kết hợp các dạng kem để giúp vết thương mau lành hơn. 

Sử dụng thuốc bôi kháng virus

Thuốc bôi kháng virus được sử dụng nhiều nhất hiện nay là kem bôi acyclovir. Tác dụng của thuốc là làm giảm triệu chứng của mụn rộp và hạn chế lây lan. Người bệnh có thể bôi thuốc ngay khi thấy mụn nước xuất hiện. 

Cách dùng

• Bôi thuốc 3 giờ/lần. Một ngày bôi khoảng 6 lần.
• Thời gian điều trị: 7 ngày.

Thuốc bôi càng sớm càng có hiệu quả tốt. Tuy nhiên, thuốc có hiệu quả với các tổn thương nhẹ và vừa trên người bình thường.

Virus ảnh hưởng đến thai kỳ như thế nào?

Nếu một phụ nữ đang mang thai và bị nhiễm HSV, nó có thể truyền cho thai nhi trong khi sinh (khi đi qua bộ phận sinh sản phụ nữ bị nhiễm bệnh). Nguy cơ truyền nhiễm cũng rất cao nếu người mẹ lần đầu tiên bị nhiễm HSV trong khi mang thai hoặc có đợt bùng phát đầu tiên vào cuối thai kỳ. Tuy nhiên, nó cũng có thể xảy ra trong một đợt bùng phát tái phát nếu người mẹ bị nhiễm bệnh trước khi mang thai, nhưng nguy cơ truyền bệnh thấp hơn nhiều.

Nếu có vết loét hoặc dấu hiệu cảnh báo về sự bùng phát tại thời điểm sinh nở, thai phụ có thể cần phải sinh mổ để giảm nguy cơ nhiễm trùng. Quyết định phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm cả vết loét trên cơ thể bạn và liệu thai nhi có tiếp xúc với chúng trong khi sinh hay không.

Phòng ngừa bệnh mụn rộp sinh dục bằng cách nào?

Cũng tương tự như các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác, bệnh có thể được phòng ngừa bằng cách thực hiện các biện pháp như:

• Giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ, đặc biệt là trước và sau khi quan hệ tình dục.
• Sử dụng bao cao su để quan hệ tình dục một cách an toàn.
• Chung thủy với bạn tình.
• Có biện pháp khi quan hệ tình dục bằng miệng.
• Không sử dụng chung kim tiêm hay các đồ dùng có chứa dịch nhầy, mủ hoặc máu của người bị nghi nhiễm bệnh…
• Nếu nghi ngờ bị nhiễm virus, hãy chủ động thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và hướng điều trị phù hợp, kịp thời.
• Trong trường hợp đang bị mắc bệnh, cần tránh lây bệnh bằng cách hạn chế tối đa quan hệ tình dục, tránh đụng chạm và giữ gìn vết loét sạch sẽ và khô ráo, rửa tay kỹ sau khi tiếp xúc với vết loét, đợi vết loét lành hẳn mới được quan hệ tình dục.

Khi phát hiện mụn rộp sinh dục người bệnh cần chủ động đến các cơ sở y tế để các bác sĩ chẩn đoán, tư vấn và có hướng điều trị thích hợp.