Bệnh herpes sinh dục là một loại bệnh lây truyền qua đường tình dục. Bệnh xuất hiện những vết phồng rộp trên nhiều bộ phận của cơ thể gây đau đớn và mất tự tin, thẩm mỹ của người bệnh. Vậy nguyên nhân gây bệnh và cách điều trị như thế nào?

Herpes sinh dục là bệnh gì?

Herpes sinh dục (Herpes Simplex Virus – viết tắt là HSV) còn được gọi là mụn rộp sinh dục do virus herpes gây ra. Hai loại virus herpes gây bệnh herpes sinh dục ở người là HSV-1 hoặc HSV-2. Hầu hết bệnh nhân mắc herpes sinh dục ở người là do nhiễm HSV-2.

Bệnh xuất hiện các vết ở da ở da và niêm mạc, tổn thương chủ yếu là vết loét hoặc mụn nước. Các tổn thương này có thể xuất hiện ở quanh miệng, hậu môn hoặc vùng sinh dục.

Virus herpes lây nhiễm khi quan hệ tình dục bằng bất kỳ hình thức nào như âm đạo, miệng hoặc hậu môn với người bị nhiễm bệnh. Herpes sinh dục có thể lây lan khi quan hệ tình dục bằng miệng nếu bạn hoặc đối tác bị nhiễm. Vì vi-rút không thể sống lâu bên ngoài cơ thể nên bạn không thể lây nhiễm từ một vật gì đó như bệ ngồi toilet hoặc khăn tắm.

Cơ chế gây bệnh

Herpes virus có thể qua da rồi di chuyển khắp cơ thể sau đó trú ngụ ở các tế bào thần kinh gần cột sống. Khi tấn công cơ thể, virus sẽ rời bỏ vị trí mà nó đang trú ngụ để di chuyển dọc dây thần kinh rồi quay trở lại lớp da bên ngoài. Khi quan hệ tình dục bằng đường miệng, âm đạo hoặc hậu môn, virus sẽ xuyên qua các vết loét trên da để xâm nhập vào cơ thể.

Loại virus này khi đã thâm nhập vào cơ thể sẽ gây bệnh ở các tế bào bình thường, khiến cho hệ thống bảo vệ tự nhiên của cơ thể chống lại virus và kết quả chính là các vết loét, mụn rộp gây đau rát. Không chỉ tấn công cơ quan sinh dục, herpes virus còn tấn công tới nhiều vùng khác của cơ thể như: môi, lưỡi, mắt, tay,…

Những triệu chứng của bệnh

Từ thời điểm tiếp xúc với virus cho đến khi có biểu hiện trên da thường mất khoảng 4 – 7 ngày. Do đó, ban đầu người bệnh không mấy khi xuất hiện triệu chứng đáng chú ý và không biết mình đang bị herpes sinh dục.

Khi bị nhiễm virus herpes, bạn có thể cảm thấy ngứa hoặc râm ran xung quanh bộ phận sinh dục của mình. Sau đó thường là các mụn nước nhỏ, đau, vỡ ra và để lại vết loét chảy nước hoặc chảy máu. Hầu hết mọi người nhận thấy các triệu chứng trong vòng vài tuần sau khi họ nhiễm vi-rút từ người khác. Lần đầu tiên nó xảy ra, bạn cũng có thể bị sốt, nhức đầu hoặc các cảm giác giống như cảm cúm khác. Một số người có ít hoặc không có triệu chứng.

Mụn rộp sinh dục thường xuất hiện ở:

• Đầu hoặc trục dương vật.
• Âm vật, âm hộ, âm đạo, đáy chậu và cổ tử cung.
• Quanh hậu môn hoặc trực tràng.

Bên cạnh sự xuất hiện của các đám mụn nước, người bị herpes sinh dục còn có các dấu hiệu:

• Bí tiểu, tiểu rắt, rối loạn tiểu tiện.
• Táo bón.
• Có thể bị tổn thương rễ thần kinh cùng cụt ở mức độ nặng
• Sau khi vết thương lành dễ để lại sẹo.

Đôi khi mọi người nhầm mụn hoặc lông mọc ngược với herpes sinh dục. Bác sĩ có thể lấy một mẫu nhỏ từ vết loét bằng cách dùng tăm bông thử nghiệm. Nếu không có các triệu chứng nhưng cho rằng bạn có thể bị herpes sinh dục, bác sĩ có thể tiến hành xét nghiệm máu và mất một vài ngày để nhận được kết quả.

Điều trị bệnh Herpes sinh dục

Có khá nhiều phương pháp điều trị bệnh herpes sinh dục nhưng đều tuân thủ nguyên tắc chung là: chống bội nhiễm bằng điều trị tại chỗ và dùng thuốc uống kháng virus để cải thiện triệu chứng của bệnh đồng thời hạn chế bài xuất HSV.

Điều trị tại chỗ

Để điều trị bệnh herpes sinh dục tại chỗ sẽ cần dùng tới dung dịch sát khuẩn như betadine, milian hoặc kem bôi acyclovir khi mụn nước mới bắt đầu xuất hiện. Thuốc Acyclovir dùng để bôi 3 giờ/1 lần, mỗi ngày bôi 6 lần, duy trì liên tục 7 ngày. Loại thuốc trị herpes sinh dục này cần phải được bôi càng sớm càng tốt và hầu như chỉ phát huy tác dụng với các trường hợp bệnh nhẹ.

Điều trị toàn thân

Các loại thuốc kháng virus như famciclovir, valacyclovir, acyclovir,… thường được dùng để điều trị toàn thân, có hiệu quả điều trị ở giai đoạn tiên phát hơn là khi bệnh đã tái phát.

• Thuốc uống Acyclovir 400mg, 3 viên/ngày, chia làm 3 lần hoặc nếu là thuốc acyclovir 200mg thì 5 viên/ ngày, chia thành 5 lần. Loại thuốc này cần duy trì liên tục trong 7 – 10 ngày. Thuốc có tác dụng giảm đau và giảm mức độ tổn thương trong giai đoạn đầu của bệnh đồng thời khiến cho tần suất và mức độ nghiêm trọng của giai đoạn tái phát giảm hẳn đi.
• Thuốc uống Valacyclovir 1g 2 lần/ ngày, duy trì 7 – 10 ngày. Thuốc có tác dụng giảm cơn đau và khó chịu do bệnh gây ra đồng thời giúp cho vết loét mau lành hơn.
• Thuốc uống Famciclovir 250mg, 3 lần/ngày, duy trì 5 – 10 ngày. Thuốc có tác dụng điều trị tại ổ siêu vi để làm cho tổn thương mau lành và ngăn ngừa sự phát triển của bệnh. Bệnh nhân mắc bệnh thận cần hết sức thận trọng khi sử dụng loại thuốc này.

Ở giai đoạn bệnh tái phát thì việc điều trị bệnh herpes sinh dục cần phải thực hiện ngay khi triệu chứng xuất hiện hoặc trong vòng 2 ngày tính từ khi bắt đầu tái phát triệu chứng. Bệnh càng để muộn thì việc điều trị vàng kém hiệu quả, có thể giảm triệu chứng bệnh nhưng nguy cơ tái phát càng cao. Thuốc uống dùng để điều trị virus ở giai đoạn tái phát là acyclovir 400mg, 2 viên/ngày, duy trì đều đặn trong 1 năm.

Việc sử dụng thuốc trong các phương pháp điều trị herpes sinh dục là nhằm mục đích: 

• Rút ngắn thời gian và độ nghiêm trọng khi bệnh bùng phát.
• Giảm số lần tái phát bệnh.
• Ngăn ngừa nguy cơ bùng phát bệnh trong suốt một thời gian dài.
• Giảm nguy cơ lây lan bệnh cho người khác.

Đặc biệt, thai phụ bị herpes sinh dục rất dễ lây cho con qua đường âm đạo khi sinh thường. Trong trường hợp này, trẻ có thể bị những tổn thương ở mắt và não.

Lúc này bác sĩ có thể đề nghị bạn sinh con bằng phương pháp sinh mổ nếu đang bùng phát. Vì trong khi sinh qua đường âm đạo, vi-rút herpes có thể lây sang con, đặc biệt nếu đợt bùng phát đầu tiên của bạn xảy ra vào khoảng thời gian sinh nở. Vi-rút có thể khiến trẻ phát ban, các bệnh về mắt hoặc vấn đề nghiêm trọng hơn. Bác sĩ cũng có thể yêu cầu bạn dùng thuốc chống vi-rút bắt đầu từ khoảng 34 tuần để tránh bùng phát xung quanh ngày dự sinh.

Những điều cần lưu ý trong quá trình điều trị

Vi-rút herpes sẽ ở trong cơ thể bạn mãi mãi, ngay cả khi không có triệu chứng. Bạn có thể bùng phát khi bị ốm, sau khi đi nắng về hoặc căng thẳng, mệt mỏi.

Trong thời gian bùng phát herpes sinh dục, bạn có thể mặc quần áo rộng rãi và đồ lót bằng vải cotton; tránh ánh nắng mặt trời hoặc nhiệt độ có thể gây ra mụn nước nhiều hơn; tắm nước ấm, nhẹ nhàng và không dùng xà phòng thơm hay thụt rửa gần vết phồng rộp.

Bạn vẫn có thể quan hệ tình dục khi bị herpes sinh dục, nhưng phải cho đối tác biết tình trạng bệnh. Họ cần biết để có thể được kiểm tra. Vì đây là một bệnh lây qua đường tình dục nên cần sử dụng bao cao su; không quan hệ tình dục trong thời gian bùng phát bệnh.

Mọi người thường không gặp vấn đề nghiêm trọng do herpes sinh dục, nhưng vẫn có khả năng xảy ra. Bạn được khuyến cáo rửa tay thường xuyên, đặc biệt là khi bệnh bùng phát. Nếu chạm vào vết phồng rộp và dụi mắt, nhiễm trùng có thể lan sang mắt của bạn. Nếu mắt đỏ, sưng, đau hoặc nhạy cảm với ánh sáng, hãy đến gặp bác sĩ. Điều trị nó có thể giúp ngăn ngừa các vấn đề về thị lực nghiêm trọng.

Nhìn chung, việc điều trị bệnh herpes sinh dục muốn đạt hiệu quả tốt nhất cần phải tiến hành càng sớm càng tốt và phải hết sức kiên trì. Mặc dù đến nay vẫn chưa tìm ra biện pháp điều trị khỏi bệnh lý này nhưng vẫn cần phải chữa trị để ngăn chặn bệnh trở nên nghiêm trọng hơn gây đau đớn cho người bệnh đồng thời giảm thiểu tối đa nguy cơ lây lan cho chính người bệnh và những người xung quanh.