Xuất huyết dưới da là tình trạng xuất hiện những vết chấm nhỏ li ti màu đỏ trên da. Bệnh thường gặp do nhiều nguyên nhân bao gồm nhiễm trùng máu, chấn thương hoặc thiếu hụt vitamin… Bệnh lành tính, tuy nhiên ở một số trường hợp tình trạng này có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng.

Xuất huyết dưới da là gì?

Xuất huyết dưới da là tình trạng các mạch máu bị vỡ bởi một số nguyên nhân làm cho máu chảy vào các mô bị thương. Máu chảy dưới da sẽ tạo nên những vết bầm tím hoặc xanh, đen trên da hay các đốm đỏ li ti xuất hiện dưới da.

Nếu máu bị chảy dưới da mà không phải do cơ thể bị va chạm hay bị thương thì đó chính là triệu chứng của một bệnh lý khá nghiêm trọng.

Xuất huyết dưới da có đa hình dạng, đa kích thước, đa màu sắc. Dựa vào hình dạng của nốt xuất huyết người ta có thể phân chia thành những loại như:

• Chấm xuất huyết: các chấm nhỏ li ti xuất hiện trên da với kích thước nhỏ hơn 2mm.
• Nốt xuất huyết: các nốt xuất huyết có kích thước từ 4mm đến 1cm.
• Mảng xuất huyết: các nốt xuất huyết tụ lại gần nhau tạo thành một mảng trên da.
• Tụ máu lớn: tạo thành khu vực lớn tích tụ trên da.

Các nguyên nhân gây ra xuất huyết dưới da

Một số nguyên nhân chủ yếu gây ra xuất huyết dưới da là:

• Do chấn thương từ bên ngoài gây bầm tím trên da.
• Vấn đề về tiểu cầu như suy nhược tiểu cầu (hay còn gọi là Glanzmann), hoặc giảm tiểu cầu nguyên phát.
• Do dị ứng hoặc do tác dụng phụ từ một số loại thuốc bạn sử dụng trong thời gian gần đây.
• Các ảnh hưởng sau điều trị của hóa trị, xạ trị… dành cho bệnh nhân ung thư cũng là tác nhân gây ra xuất huyết dưới da.
• Tình trạng nhiễm khuẩn trong cơ thể như bệnh thương hơn, bệnh sởi, sốt xuất huyết, nhiễm khuẩn huyết do não mô, hoặc bệnh bạch hầu, Hodgkin, đa u tủy, bệnh bạch cầu, viêm mạch máu, rối loạn tự miễn…
• Sự thiếu hụt một số dưỡng chất quan trọng như vitamin C, vitamin K, vitamin B12, acid folic…
• Xuất huyết dưới da do lão hóa: Khi đến giai đoạn lão hóa, collagen cũng như lớp chất béo ngoài da sẽ sản xuất ít dần, khiến tình trạng bầm tím rất dễ xảy ra ngay cả khi có tác động nhẹ.
• Phụ nữ bị mất cân bằng nội tiết tố: Khi hormone sinh dục nữ bị mất cân bằng, phần mạch máu và mao mạch trong cơ thể sẽ suy yếu rõ rệt khiến các tổn thương và bầm tím xuất hiện thường xuyên hơn, đặc biệt là trong giai đoạn đang cho con bú, đang mang thai hoặc trong thời gian mãn kinh.
• Tập thể dục quá mức cũng gây ra tình trạng bầm tím và xuất huyết dưới da bởi các hoạt động quá sức sẽ tự gây tổn thương bên trong cơ thể, làm vỡ mao mạch ở khu vực quanh sợi cơ bắp.

Các biến chứng nguy hiểm của xuất huyết dưới da

Bình thường chỉ xuất huyết dưới da sẽ không gây biến chứng. Tuy nhiên nếu đi kèm với xuất huyết ở các cơ quan khác sẽ gây nên các trường hợp:

• Sốc: xảy ra khi khối lượng tuần hoàn giảm khiến oxy không đủ cung cấp cho các mô và cơ quan. Sốc thường xảy ra khi người bệnh mất từ 10 – 15% thể tích gây ra da ẩm, nhịp nhanh và khó thở.
• Tổn thương cơ quan: tim và thận là hai cơ quan nhạy cảm với việc mất máu gây nên tình trạng hoại tử khiến chức năng của chúng mất vĩnh viễn. Ngoài ra, còn các cơ quan khác cũng dễ tổn thương là não và gan.
• Tử vong: khi sốc không được bồi phụ đủ thể tích sẽ dẫn tới tử vong.

Một số dấu hiệu cho thấy bạn cần nhanh chóng gặp bác sĩ nếu có những dấu hiệu của xuất huyết dưới da:

• Có bất kỳ dấu hiệu thiếu máu nào. Ví dụ: da xanh, niêm mạc nhợt, mệt mỏi,…
• Bị đau ở khu vực chảy máu.
• Có cục u gây chảy máu.
• Chảy nhiều máu khi có vết thương hở.
• Tay chân bị sưng, tấy.
• Chảy máu chân răng, chảy máu mũi, có máu trong phân hoặc nước tiểu.
• Có nghi ngờ xuất huyết não, gan, xuất huyết các khoang như khoang màng phổi, màng bụng,…

Khắc phục tình trạng xuất huyết dưới da

Sử dụng thuốc

• Corticosteroid: TThường dùng nhất là thuốc đường uống prednisone, giúp tăng số lượng tiểu cầu thông qua việc ức chế hệ thống miễn dịch. Thông thường, số lượng tiểu cầu trong máu cần khoảng 2 đến 6 tuần để trở về mức an toàn và ổn định.
• Thuốc Immunoglobulin truyền tĩnh mạch.

Xử lý tại nhà

Bên cạnh dinh dưỡng – phương pháp khắc phục dài hạn đối với tình trạng xuất huyết dưới da – thì ngay trong thời gian bạn gặp phải hiện tượng này, hãy thử một số mẹo sau để khắc phục:

• Chườm lạnh: Nhiệt độ thấp có thể giảm bớt các đốm li ti xuất huyết hoặc bầm tím dưới da liên quan đến chấn thương. Đồng thời, phương pháp này cũng giảm bớt triệu chứng viêm dưới da nếu có. Bạn nên chườm lạnh trong khoảng 15 đến 20 phút mỗi lần và chườm đến khi đốm xuất huyết giảm bớt.
• Hãy hạn chế tối đa các chấn thương hoặc tác động mạnh lên khu vực đang bị xuất huyết. Đặc biệt, đối với người cao tuổi, hoạt động đông máu thường kém hơn so với tuổi trẻ, vì vậy các đốm xuất huyết cũng dễ xuất hiện hơn. Hãy tránh để họ gặp chấn thương đối với nhóm đối tượng này.

Bổ sung dinh dưỡng

Một số nhóm chất đặc biệt quan trọng có thể hỗ trợ sức khỏe mạch máu và hạn chế vấn đề xuất huyết bên dưới da hiệu quả, bao gồm:

• Vitamin A: Đây là loại vitamin có nhiều vai trò trong hỗ trợ hoạt động của tiểu cầu, bao gồm cải xoăn, ngũ cốc, dầu cá, khoai lang, cà rốt, cà chua và bí ngô…
• Vitamin B9 (hay Folic Acid): Vitamin B9 có chức năng quan trọng đối với phát triển một số mô và tế bào, có nhiều trong ngũ cốc, măng tây, cà chua, bơ, đậu và đậu lăng, ngô / bắp, rau có lá màu xanh đậm…
• Vitamin C: Vitamin C là chất thiết yếu trong hoạt động của hệ miễn dịch, kích thích tốc độ hấp thụ sắt cũng như hoạt động tiểu cầu vô cùng hiệu quả. Các loại thực phẩm nhiều vitamin C gồm trái cây họ cam quýt, dâu, kiwi, bưởi, bông cải xanh…
• Vitamin K: Đây là loại vitamin cần thiết đối với sức khỏe của xương khớp, đồng thời cũng có chức năng trong quá trình đông máu của cơ thể. Thực phẩm dồi dào vitamin K gồm rau chân vịt, củ cải, bông cải xanh, đậu nành, bí ngô…

Nếu trong vòng 7 – 10 ngày mà tình trạng xuất huyết không có dấu hiệu giảm hay cải thiện thì bạn nên đến gặp bác sĩ trước khi tình trạng của mình tồi tệ hơn.