Vitamin D là thành phần thiết yếu cho việc điều chỉnh các khoáng chất canxi và phốt pho trong cơ thể nhằm duy trì cấu trúc xương thích hợp và khỏe mạnh. Vitamin D nổi tiếng với công dụng tốt cho sức khỏe xương khớp nhưng bạn đã thực sự hiểu rõ về loại vitamin này. Vitamin D là gì và có tác dụng gì?

Vitamin D là gì?

Vitamin D là chất dinh dưỡng giúp tăng cường khả năng hấp thụ canxi và phốt pho, thuộc nhóm các secosteroid tan được trong chất béo.

Vitamin D còn hỗ trợ cho sự tăng trưởng và phát triển của xương, giảm thiểu tình trạng xương mềm (nhuyễn xương) hay xương dễ bị gãy (loãng xương).

Vitamin D có thể tồn tại ở nhiều dạng như vitamin D1, vitamin D2 và vitamin D3. Trong đó, hai loại vitamin D2 (còn gọi ergocalciferol) và vitamin D3 (còn gọi là cholecalciferol) là hợp chất quan trọng ở người, có thể được bổ sung qua con đường ăn uống. Hơn nữa, cơ thể có khả năng tự tổng hợp vitamin D3 ở da khi được tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Tác dụng của vitamin D là gì?

Công dụng của vitamin D trong điều trị các tình trạng sức khỏe sau:

• Điều trị hạ phosphate huyết và hội chứng Fanconi.
• Điều trị hạ canxi ở những bệnh nhân suy tuyến cận giáp và giả suy cận giáp.
• Điều trị bệnh vảy nến.
• Điều trị nhuyễn xương.
• Điều trị loãng xương.
• Phòng ngừa và điều trị còi xương.
• Điều trị loạn dưỡng xương do thận.
• Ngăn ngừa các bệnh tự miễn dịch và ung thư.

Liều lượng dùng theo khuyến nghị

Bộ Thực phẩm và Dinh dưỡng (Food and Nutrition Board) thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Mỹ (National Academy of Sciences) đã thiết lập nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị (Recommended Dietary Allowance – RDA) cho vitamin D đại diện cho một lượng đủ cho hàng ngày để duy trì sức khỏe của xương và chuyển hóa canxi bình thường ở những người khỏe mạnh. RDA cho vitamin D sử dụng đơn vị quốc tế (IU) và microgam (mcg) hoạt tính sinh học của 40 IU tương đương với 1 mcg. Mặc dù ánh sáng mặt trời có thể là nguồn cung cấp vitamin D chính cho một số người, do đó RDA cho vitamin D được thiết lập trên cơ sở tiếp xúc tối thiểu với ánh nắng mặt trời.

Dùng vitamin D trong bao lâu

Trẻ sơ sinh

Viện hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến cáo như sau:

• Nếu bạn đang cho con bú hãy cho bé uống vitamin D với hàm lượng 400 IU mỗi ngày – bắt đầu ngay sau khi sinh. Tiếp tục cho bé uống vitamin D cho đến khi bé cai sữa mẹ và bé tiếp tục uống được khoảng 1 lít sữa mỗi ngày với sữa công thức bổ sung vitamin D hoặc sau 12 tháng tuổi đã uống sữa bò nguyên chất thì dừng.
• Nếu mỗi ngày bé ăn ít hơn khoảng 1 lít sữa công thức có tăng cường vitamin D, hãy cho bé uống 400 IU vitamin D dạng lỏng mỗi ngày – bắt đầu trong vài ngày đầu sau khi sinh. Tiếp tục cho bé uống vitamin D cho đến khi bé ăn được ít nhất khoảng 1 lít sữa mỗi ngày.

Người lớn

• Đối với người thiếu vitamin D: 50.000 IU mỗi tuần trong 6 – 12 tuần.
• Để ngăn ngừa loãng xương: 400-1000 IU/ngày vitamin D3 (hay còn gọi là cholecalciferol) ở người lớn tuổi. Thông thường nó được dùng cùng với 500-1200 mg canxi mỗi ngày. Một số chuyên gia khuyên dùng liều cao hơn 1000-2000 IU mỗi ngày kết hợp với calcitriol 0,43-1,0 mcg/ngày thì thời gian sử dụng tối đa lên 36 tháng.
• Để ngăn ngừa mất xương do sử dụng corticosteroid: 0,25-1,0 mcg/ngày vitamin D ở dạng được gọi là calcitriol hoặc alfacalcidol trong vòng 6-36 tháng.
• Đối với suy tim: sử dụng đơn lẻ 800 IU/ngày vitamin D ở dạng cholecalciferol hoặc sử dụng cùng với 1000mg/ngày canxi trong 3 năm. Hoặc 400 IU/ngày vitamin D ở dạng cholecalciferol sử dụng cùng 1000mg/ngày canxi ở phụ nữ sau mãn kinh.
• Đối với mất xương do cường tuyến cận giáp: 800 IU/ngày vitamin D ở dạng cholecalciferol trong vòng 3 tháng.
• Bệnh đa xơ cứng: 400 IU ngày vitamin D.
• Để ngăn ngừa nhiễm trùng đường hô hấp: 300-4000 IU vitamin D ở dạng cholecalciferol trong 7 tuần đến 13 tháng.
• Để ngăn ngừa mất răng ở người cao tuổi: 700 IU ngày vitamin D ở dạng cholecalciferol sử dụng kết hợp với canxi 500mg/ngày trong 3 năm.

Các triệu chứng thiếu vitamin D

Hầu hết những người có lượng vitamin D trong máu thấp đều không nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào. Sự thiếu hụt nghiêm trọng ở người trưởng thành có thể gây ra mềm xương mềm hay còn gọi là bệnh nhuyễn xương (osteomalacia) với các triệu chứng như đau xương và yếu cơ. Ở trẻ em, thiếu hụt nghiêm trọng có thể dẫn đến còi xương, mềm xương và các vấn đề khác về xương.

Bổ sung vitamin D từ đâu

Vitamin D có thể được tổng hợp và sản xuất trong cơ thể khi có điều kiện tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Ngoài ra, chúng ta có thể bổ sung vitamin D thông qua một số loại thực phẩm bên ngoài. Những thực phẩm này bao gồm:

• Cá
• Nấm
• Sữa tươi nguyên kem
• Dầu gan cá tuyết
• Đậu phụ
• Pho mát
• Trứng
• Sữa đậu nành
• Hàu
• Yến mạch
• Trứng

Bạn có thể tham khảo thêm các dòng vitamin D khác tại đây: Vitamin D

Vitamin D có thể được bổ sung bằng việc tiếp xúc dưới ánh nắng mặt trời nhưng việc này là không đủ. Hãy bổ sung thêm bằng những loại thực phẩm khác, nó không chi giúp bạn bổ sung đầy đủ lượng vitamin D cần thiết cho cơ thể mà còn nhiều lợi ích khác nữa từ việc hấp thu các thực phẩm ấy.