Viêm khớp vảy nến là một loại viêm khớp được phát hiện trên những người mắc bệnh vảy nến. Bệnh khá nặng và có thể gây nhiều ảnh hưởng tới các hệ cơ quan trên cơ thể.

Viêm khớp vảy nến là bệnh gì?

Viêm khớp vảy nến là một bệnh lý viêm khớp xảy ra ở một số bệnh nhân mắc bệnh vảy nến. Là một loại viêm khớp mãn tính chiếm 10-30% bệnh nhân bị vảy nến. 

Các triệu chứng ban đầu của bệnh vảy nến thường bắt đầu từ tổn thương da như hiện tượng phát ban đỏ, có vảy, thường xuất hiện nhiều ở khuỷu tay, đầu gối, mắt cá chân, bàn tay và bàn chân người bệnh có thể phá huỷ khớp dẫn đến mất chức năng vận động và tàn phế suốt đời.

Hiện chưa có phương pháp điều trị dứt điểm bệnh viêm khớp vảy nến, các biện pháp can thiệp chủ yếu nhằm kiểm soát các triệu chứng, ngăn ngừa tổn thương cấu trúc, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm đến hệ cơ xương khớp.

Nguyên nhân mắc bệnh

Viêm khớp liên quan đến vảy nến được xác định là bệnh tự miễn, hệ thống miễn dịch sẽ tấn công các mô trong cơ thể, bao gồm các khớp và gây viêm khớp. Tỷ lệ mắc cao ở các cặp song sinh (70%) và cận huyết thống. Ngoài ra, có một số yếu tố có khả năng tăng tỷ lệ nhiễm bệnh: các chấn thương ở da, tình trạng nhiễm khuẩn, suy giảm miễn dịch, một số tác dụng phụ của thuốc,…

Các yếu tố gia tăng nguy cơ mắc bệnh

• Mắc bệnh vảy nến chính là yếu tố lớn nhất tạo cơ hội cho bệnh viêm khớp vảy nến phát triển, đặc biệt là những người có móng tay xuất hiện những tổn thương gây ra do bệnh vảy nến.
• Trong gia đình có người đã bị viêm khớp với vảy nến ở da cũng tăng khả năng mắc bệnh. 
• Những người trong độ tuổi từ 30 đến 50 tuổi là những trường hợp thường gặp.

Những dấu hiệu của bệnh

Bệnh có thể tiến triển tồi tệ hơn theo thời gian, tuy nhiên có những thời điểm các triệu chứng bệnh được cải thiện, bệnh thuyên giảm xen kẽ những đợt cấp.

Viêm khớp do bệnh vảy nến có thể ảnh hưởng đến toàn bộ các cơ xương khớp ở hai bên cơ thể hoặc chỉ một bên. Giống như bệnh viêm khớp dạng thấp, bệnh này cũng gây cảm giác đau đớn, sưng phồng và ấm khớp khi chạm tay vào.

Người bệnh còn gặp một số triệu chứng khác như:

• Sưng phồng các ngón tay, ngón chân: Người bệnh có thể gặp tình trạng đau nhức, sưng ở ngón tay, ngón chân hoặc cũng có thể dẫn đến các dị tật ở tay chân.
• Đau nhức khắp các điểm mà gân và dây chằng bám vào xương, đặc biệt là phần lòng trong bàn chân hoặc mặt sau của gót chân.
• Đau lưng: Một số trường hợp bệnh tiến triển gây triệu chứng viêm cột sống, hay còn gọi là viêm cột sống dính khớp các khớp đốt sống giữa cột sống và ở trong các khớp nằm giữa cột sống và xương chậu.

Biến chứng của viêm khớp vảy nến

Bệnh viêm khớp vảy nến có thể gây ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể, cụ thể là:

Với da, tóc và móng

Bệnh thường gặp ở người bệnh vảy nến với các triệu chứng mảng sần sùi, có màu đỏ trên da và móng, thường gặp nhất là các vị trí khớp gần móng ở ngón tay, ngón chân. Lúc này, móng tay có thể trở nên dày, cứng và thô, màu móng cũng thay đổi theo và có dấu hiệu bong tróc. Một số trường hợp khác móng có thể tách khỏi giường móng, gọi là ly móng.

Với hệ cơ xương khớp

Bệnh vảy nến gây viêm đau, cứng và sưng ở một khớp hoặc nhiều khớp (viêm đa khớp) khiến người bệnh di chuyển khó khăn. 

• Ngón tay, ngón chân sưng phù và có hình dạng giống xúc xích gọi là viêm Dactyl.
• Đau ở cổ, lưng, khó gập duỗi cột sống.
• Ảnh hưởng đến hệ thống dây chằng và gân xung quanh, làm mòn xương, gia tăng các bệnh lý ở hệ cơ xương khớp.

Với hệ miễn dịch

Viêm khớp vảy nến là một trong những bệnh lý tự miễn của hệ cơ xương khớp, tức là hệ thống miễn dịch cơ thể nhầm lẫn và tấn công chính các tế bào có lợi trong cấu trúc của mình. Kết quả là có thể dẫn đến một số bệnh nhiễm trùng như viêm họng liên cầu khuẩn, viêm da…

Với thị lực

Thống kê có khoảng 7% trường hợp bệnh nhân gặp biến chứng viêm màng bồ đào – một bệnh lý liên quan đến viêm mắt. Bên cạnh đó, một số ít trường hợp không được phát hiện sớm và can thiệp kịp thời gây mất thị lực vĩnh viễn.

Với hệ tiêu hóa

Bệnh nhân viêm khớp vảy nến có nguy cơ mắc bệnh Crohn (một loại bệnh viêm ruột gây nên triệu chứng tiêu chảy và các vấn đề khác ở hệ tiêu hóa) gấp 8 lần so với người bình thường.

Với hệ hô hấp

Khi tình trạng viêm khớp lan rộng đến phổi có thể dẫn đến bệnh viêm phổi mô kẽ, bệnh nhân có thể ho nhiều, cảm thấy mệt mỏi và có thể khó thở.

Với hệ tim mạch

Thống kê cho thấy bệnh nhân có nhiều nguy cơ mắc phải những tổn thương ở tim mạch và hệ thống mạch máu như tăng huyết áp, tiểu đường, béo phì, cholesterol cao… Khi tình trạng viêm làm tổn thương các mạch máu khiến thành mạch cứng và dày hơn, có thể để lại sẹo, lâu dài làm tăng nguy cơ đột quỵ.

Với sức khỏe tâm thần

Bệnh nhân có nguy cơ trầm cảm kéo dài, thường xuyên lo lắng, mất đi sự tự tin, lạc quan… khi sống cùng các triệu chứng khó chịu và dai dẳng của bệnh.

Viêm khớp vảy nến có thể gây biến dạng, phá hủy khớp không hồi phục, khiến bệnh nhân tàn phế, ảnh hưởng chất lượng cuộc sống và sức khỏe. Bệnh viêm khớp vảy nến là bệnh khó chữa nhưng phát hiện, điều trị kịp thời có thể ngăn ngừa hoặc làm chậm những hậu quả của bệnh.

Điều trị bệnh viêm khớp vảy nến

Phác đồ điều trị viêm khớp vảy nến là điều trị bệnh khi xuất hiện triệu chứng và kết hợp điều trị song song các tổn thương da và khớp.

Kết hợp giữa dùng thuốc và các biện pháp khác như giáo dục bệnh nhân, vật lý trị liệu để hồi phục chức năng vận động; ngoại khoa có thể cần thiết để chỉnh sửa, thay khớp ở giai đoạn muộn.

Đối với các thể viêm khớp nhẹ, khu trú ở một vài khớp có thể chỉ cần dùng các thuốc kháng viêm không steroid đơn độc hoặc phối hợp với chích corticosteroid tại khớp để điều trị viêm khớp vảy nến.

Thể trung bình, nặng thường đòi hỏi sử dụng các thuốc điều trị cơ bản như methotrexate và/hoặc các chế phẩm sinh học.

Hầu hết các loại thuốc dùng trong điều trị bệnh đều phát huy tác dụng trên những tổn thương ở da, cụ thể các nhóm thuốc gồm:

• Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs)
• Thuốc chống thấp khớp (DMARDs)
• Thuốc ức chế miễn dịch
• Chất ức chế TNF – alpha

Lưu ý:

• Sử dụng corticosteroid có thể là một yếu tố góp phần làm tăng nặng bệnh, vì vậy, cần theo dõi các tác dụng phụ của thuốc, biến chứng nhiễm trùng ở da, phát hiện, điều trị các bệnh phối hợp.
• Việc điều trị chỉ phát huy hiệu quả nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng phác đồ. Khuyến cáo người bệnh cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ trong suốt quá trình điều trị, không tự ý dừng, đổi thuốc hoặc tự ý sử dụng thuốc mà chưa có chỉ định.

Các bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân làm xét nghiệm định kỳ (tế bào máu ngoại vi, tốc độ máu lắng, creatinine, SGOT, SGPT) 2 tuần trong 1 tháng đầu, mỗi tháng 1 lần trong 3 tháng tiếp theo, sau đó 3 tháng làm xét nghiệm/lần.

Chăm sóc bệnh nhân

Các biện pháp chăm sóc bệnh nhân tại nhà bao gồm:

• Thay đổi tư thế, cách thức làm việc và sinh hoạt hàng ngày làm ảnh hưởng đến xương khớp.
• Duy trì mức cân nặng cân đối, hợp lý.
• Nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng kéo dài.

Đối với người bệnh

• Hãy sử dụng túi chườm nóng và chườm lạnh để giúp bạn giảm đau. Bạn có thể chườm vài lần một ngày, mỗi lần khoảng 20 đến 30 phút.
• Trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày, bệnh nhân viêm khớp vảy nến nên chú ý bảo vệ các khớp xương như thay đổi tính chất công việc, hoạt động có tác động tiêu cực tới khớp.
• Duy trì cân nặng hợp lý tránh tải trọng quá mức cho khớp, từ đó giúp bạn giảm đau và dễ dàng di chuyển hơn. Cách để giữ cân nặng là tăng các chất dinh dưỡng và giới hạn lượng calo trong chế độ ăn uống, ăn nhiều thực phẩm có nguồn gốc thực vật;
• Tập thể dục thường xuyên giúp các khớp xương linh hoạt, dẻo dai hơn.
• Tập yoga, thiền để giảm cảm giác gây đau đớn, mệt mỏi.

Chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân

Các chuyên gia khuyến cáo bệnh nhân viêm khớp vảy nến cần bổ sung nhiều trái cây, rau củ quả tươi vào chế độ ăn uống hàng ngày; hạn chế chất đường, chất béo gây viêm nhiễm; tập trung vào các nguồn chất béo an toàn như cá, các loại hạt…

Viêm khớp vảy nến có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện sớm, chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời. Do đó, chuyên gia khuyến cáo người bệnh đến ngay cơ sở y tế uy tín khi có những triệu chứng đau khớp bất thường.