Tầm quan trọng của Vitamin A đối với sự phát triển của trẻ

Vitamin A là một trong những dưỡng chất thiết yếu cho sự vận hành các chức năng trong cơ thể. Giúp cơ thể phát triển tốt, tránh nguy cơ mắc các bệnh về thị lực, suy giảm miễn dịch,…

Tầm quan trọng của Vitamin A

Vitamin A là một trong ba loại vi chất (iốt, vitamin A, sắt) quan trọng cần cho sự phát triển của bé. Có đặc tính là không tan trong nước, tan trong dầu mỡ ether, chloroform và aceton.

Vitamin A là một vi chất có vai trò quan trọng đặc biệt đối với trẻ nhỏ, gồm 4 vai trò chính đó là:

Tăng trưởng: Giúp trẻ lớn lên và phát triển bình thường

• Vitamin A giúp cơ thể trẻ tăng trưởng. Bên cạnh vitamin D, vitamin A cũng có vai trò hỗ trợ quá trình phát triển xương, và phát triển cơ thể ở trẻ. Trẻ sẽ chậm lớn, còi cọc và suy dinh dưỡng nếu thiếu vitamin A.

Thị giác: Vitamin A có vai trò trong quá trình nhìn thấy của mắt

• Vitamin A là một chất dinh dưỡng quan trọng có lợi cho sức khỏe của trẻ. Vitamin A giúp tăng cường thị lực. Bổ sung đầy đủ vitamin A giúp bảo vệ chống lại một số bệnh về mắt trong điều kiện thiếu ánh sáng, vitamin A có vai trò tạo sắc tố võng mạc giúp mắt có thể quan sát được. Giảm khả năng nhìn lúc ánh sáng yếu, dân gian thường gọi là “quáng gà”chính là biểu hiện sớm ở trẻ khi thiếu vitamin A.

Bảo vệ biểu mô: Vitamin A bảo vệ sự toàn vẹn của các biểu mô, giác mạc mắt, biểu mô da, niêm mạc khí quản, ruột non và các tuyến bài tiết.

• Thiếu vitamin A làm giảm tiết chất nhầy và tăng ức chế sự sừng hóa, khiến mắt trẻ bị khô, da trở nên sần sùi, nứt nẻ.

Miễn dịch: Vitamin A tǎng cường khả nǎng miễn dịch của cơ thể, sức đề kháng với các bệnh nhiễm khuẩn, uốn ván, lao, sởi, phòng ngừa ung thư…

• Vitamin A tác động đến sức khỏe miễn dịch bằng cách kích thích các phản ứng bảo vệ cơ thể bạn khỏi bệnh tật và nhiễm trùng. Vitamin A có liên quan đến việc tạo ra một số tế bào, bao gồm cả tế bào B và T, đóng vai trò trung tâm trong các phản ứng miễn dịch bảo vệ chống lại bệnh tật.
• Trẻ dễ bị nhiễm trùng hoặc mắc các bệnh như sởi, tiêu chảy, viêm đường hô hấp, viêm tai nếu thiếu vitamin A. Sự thiếu hụt chất dinh dưỡng này dẫn đến tăng mức độ của các phân tử gây viêm làm giảm phản ứng và chức năng của hệ thống miễn dịch.

Khi trẻ bị thiếu vitamin A

• Trẻ sẽ chậm lớn, còi cọc.
• Biểu hiện sớm của thiếu vitamin A là giảm khả nǎng nhìn thấy lúc ánh sáng yếu hay còn gọi quáng gà.
• Khi thiếu vitamin A, biểu mô và niêm mạc bị tổn thương. Tổn thương ở giác mạc mắt dẫn đến hậu quả mù lòa.  
• Thiếu vitamin A làm giảm sức đề kháng với bệnh tật, dễ bị nhiễm trùng nặng đặc biệt là sởi, tiêu chảy và viêm đường hô hấp dẫn tới tăng nguy cơ tử vong ở trẻ nhỏ.
• Việc thiếu vitamin A cũng dễ gây cho bị các bệnh như sởi, hô hấp, tiêu chảy kéo dài.

Các đối tượng dễ bị thiếu vitamin A

• Trẻ em dưới 3 tuổi dễ bị thiếu vitamin A do trẻ đang lớn nhanh, cần bổ sung nhiều vitamin A. Ở tuổi này, vì thay đổi chế độ dinh dưỡng (giai đoạn ăn bổ sung, cai sữa) và dễ mắc các bệnh nhiễm trùng nên trẻ có nguy cơ thiếu vitamin A rất cao.
• Trẻ dưới 5 tuổi mắc các bệnh sởi, viêm đường hô hấp cấp, suy dinh dưỡng nặng, tiêu chảy kéo dài,… có nguy cơ cao thiếu vitamin A.
• Trẻ sơ sinh đang bú mẹ có thể bị thiếu hụt vitamin A nếu chế độ ăn uống của mẹ thiếu vitamin A. Đặc biệt, nếu trẻ không được bú mẹ thì nguy cơ thiếu vitamin A càng cao.

Bổ sung Vitamin A cho trẻ

Bổ sung vitamin A liều cao cho trẻ

Nhằm phòng tránh tình trạng thiếu hụt vitamin A cho trẻ dưới 5 tuổi, hiện nay, mỗi năm nhà nước đều tổ chức 2 đợt uống vitamin A định kỳ vào ngày 1- 2 tháng 6 và ngày 1- 2 tháng 12 cho các trẻ dưới 6 tháng tuổi không được bú mẹ và trẻ dưới 5 tuổi có nguy cơ thiếu vitamin A.

Các bậc phụ huynh cần đưa trẻ đến cơ sở y tế địa phương để được tư vấn và uống vitamin A theo liều lượng phù hợp.

• Đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi không bú sữa mẹ, cần bổ sung 50.000 đơn vị vitamin A.
• Đối với trẻ từ 6-12 tháng tuổi, cần bổ sung 100.000 đơn vị vitamin A.

Cho trẻ uống bằng cách giữ viên nang bằng đầu ngón trỏ và ngón cái rồi dùng kéo cắt đầu núm của viên nang rồi bóp đếm số giọt có trong viên nang. Cho trẻ uống nửa viên (khoảng 3-4 giọt) rồi cho trẻ uống một thìa nước tráng miệng.

Đối với trẻ từ 12 – 36 tháng tuổi, cần bổ sung 200.000 đơn vị vitamin A. Cho trẻ uống hết dịch có trong viên nang rồi cho trẻ uống một thìa nước tráng miệng. Với những trẻ trên 24 tháng tuổi có thể cho trẻ nhai hoặc nuốt viên nang.

Đối với trẻ dưới 5 tuổi có nguy cơ thiếu vitamin A, liều lượng bổ sung vitamin A theo độ tuổi của trẻ.

Bổ sung Vitamin A qua chế độ ăn

Sữa mẹ luôn là nguồn cung cấp vitamin A dồi dào cho trẻ, vì thế các bà mẹ nên nuôi con bằng sữa mẹ, nhất là trong 6 tháng đầu tiên. Đặc biệt, trong thời kỳ mang thai và cho con bú, các mẹ cần ăn đủ chất, chú ý những thức ăn giàu vitamin A, giàu caroten, nhiều đạm và dầu mỡ. Nên cho trẻ bú mẹ đủ thời gian và chú ý tiêm chủng phòng bệnh cho trẻ, nhất là bệnh sởi.

Khi trẻ bắt đầu ăn dặm, nên bổ sung vào khẩu phần ăn cho trẻ nhằm đảm bảo đầy đủ các chất dinh dưỡng.

• Các loại thực phẩm chứa nhiều vitamin A như thịt, cá, trứng, sữa, gan động vật có vú, bơ, pho mát,…
• Gan cá động vật, các loại cá béo như cá thu, cá trích.
• Các loại  rau quả có màu vàng hoặc xanh đậm như: carot, khoai lang, cây họ cam quýt, gấc, đu dủ, rau ngót, rau muống, mồng tươi…
• Trong quá trình chế biến thức ăn nên có dầu mỡ giúp tăng cường hấp thu vitamim A vì đây là loại vitamin tan trong dầu.
• Bạn cũng không nên nấu quá chín thức ăn. Việc này sẽ làm thuyên giảm hàm lượng vitamin A có trong thực phẩm.

Tùy từng vào giới tính, độ tuổi và giai đoạn mà cơ thể trẻ cần những lượng Vitamin A cần thiết, do đó cha mẹ cần bổ sung vitamin A cho trẻ một cách hợp lý, tránh tình trạng thừa hoặc thiếu Vitamin A. Các bậc phụ huynh hết sức lưu ý, không được tự ý bổ sung vitamin A liều cao cho trẻ khi chưa có chỉ định của bác sĩ.