Vô sinh nam là tình trạng ngày càng phổ biến, khiến nhiều nam giới tự ti, ảnh hướng đến hạnh phúc gia đình. Trong nhiều nguyên nhân gây hiếm muộn ở các đôi vợ chồng, 30% trường hợp vô sinh là đến từ đàn ông. Vậy nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới là gì?

Chức năng sinh sản ở nam giới

Khả năng sinh sản của nam giới là một quá trình phức tạp. Để có thể hỗ trợ được đối tác của mình mang thai, một người đàn ông cần có các điều kiện sau đây:

Đầu tiên, người nam phải sản xuất được các tinh trùng khỏe mạnh. Điều này là kết quả của sự hình thành và phát triển cơ quan sinh sản nam từ trong giai đoạn dậy thì. Ít nhất một trong hai tinh hoàn có khả năng hoạt động hiệu quả cũng như cơ thể tổng hợp được đủ testosterone và các kích thích tố khác để kích hoạt và duy trì sản xuất tinh trùng. Sau khi tinh trùng được sản xuất trong tinh hoàn, các ống sẽ vận chuyển kèm theo hòa lẫn với tinh dịch và được xuất tinh ra khỏi dương vật.

Điều kiện tiếp theo là cần phải có đủ số lượng tinh trùng trong tinh dịch. Số lượng quá thấp sẽ làm giảm khả năng một trong những tinh trùng thụ tinh với trứng.

Cuối cùng, tinh trùng còn phải đảm bảo được chức năng và có thể di chuyển. Nếu chuyển động kém hay hạn chế khả năng vận động, tinh trùng khó có thể tiếp cận hoặc xâm nhập vào trứng để thụ tinh.

Để xác định chính xác người đàn ông đó có bị vô sinh hay không, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám và chỉ định nam giới thực hiện các xét nghiệm như xét nghiệm tinh dịch đồ, xét nghiệm sinh hóa tinh dịch, xét nghiệm kháng thể kháng tinh trùng, xét nghiệm về di truyền học… Sau khi có kết quả khám vô sinh nam, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị vô sinh nam cụ thể cho từng trường hợp.

Nguyên nhân gây vô sinh ở nam

Vô sinh nam là tình trạng một người nam giới quan hệ thường xuyên 1 năm, không dùng biện pháp tránh thai nào mà người vợ không có tin vui. Tình trạng này xảy ra khi cơ thể nam giới gặp phải các vấn đề bất thường.

Các rối loạn và yếu tố có thể đưa đến vô sinh nam như sau:

Do bệnh lý

Giãn tĩnh mạch thừng tinh

Giãn tĩnh mạch thừng tinh là tình trạng những tĩnh mạch của tinh hoàn bị giãn to bất thường. Dù cơ chế giãn tĩnh mạch tinh gây vô sinh vẫn chưa được biết rõ nhưng một số chuyên gia cho rằng: Tình trạng này có thể liên quan tới sự điều hòa nhiệt độ tinh hoàn, dẫn đến giảm chất lượng tinh trùng.

Do nhiễm trùng

Các bệnh lý nhiễm trùng gồm cả những bệnh lây lan qua đường tình dục như bệnh lậu,… có thể cản trở khả năng sản xuất tinh trùng, suy giảm sức khỏe tinh trùng hay gây ra tắc đường dẫn tinh khiến sự di chuyển của tinh trùng bị cản trở.

Vấn đề xuất tinh

Xuất tinh ngược dòng xảy ra do tinh dịch đi vào bàng quang khi đạt cực khoái thay vì phải phóng thích ra khỏi dương vật. Tình trạng này có khả năng là biến chứng của những bệnh lý tại chỗ hoặc toàn thân khác như chấn thương cột sống, phẫu thuật ở bàng quang, tuyến tiền liệt, niệu đạo, tiểu đường, dùng thuốc…

Tắc nghẽn ống dẫn tinh

Đường dẫn tinh có khả năng bị tổn thương, tắc nghẽn do chấn thương, tai nạn, sau phẫu thuật, nhiễm trùng hay những phát triển bất thường như trong bệnh xơ nang, bệnh di truyền. Sự tắc nghẽn có thể xảy ra ở bất cứ khu vực nào, từ trong tinh hoàn, mào tinh, ống dẫn tinh, ống phóng tinh cho tới niệu đạo. Tắc ống dẫn tinh là một trong những nguyên nhân chủ yếu gây nên tình trạng nam giới bị vô sinh hiếm muộn.

Gặp vấn đề trong giao hợp

Đây là tình trạng nam giới gặp cản trở trong việc duy trì sự cương cứng của dương vật trong quá trình giao hợp (rối loạn cương), xuất tinh sớm, đau khi quan hệ tình dục, bất thường về mặt giải phẫu như lỗ tiểu đóng thấp hay những vấn đề tâm lý khi giao hợp.

Do lối sống

Một số thói quen gây vô sinh ở nam giới thường gặp có thể kể đến như:

• Sử dụng ma túy: Thói quen sử dụng cocaine hay cần sa có thể làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng.
• Uống rượu, bia quá độ: Rượu bia có khả năng làm giảm nồng độ testosterone, gây rối loạn chức năng cương dương, giảm sản xuất tinh trùng. Người mắc bệnh gan do uống rượu quá nhiều cũng có thể bị ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.
• Hút thuốc lá: Số lượng tinh trùng của những nam giới thường xuyên hút thuốc lá sẽ thấp hơn những người không hút thuốc. Hút thuốc thụ động cũng có khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của nam giới.
• Căng thẳng: Tình trạng căng thẳng, lo âu kéo dài có thể ảnh hưởng tới một số hormone cần thiết để cơ thể sản sinh tinh trùng. Nếu nam giới mắc bệnh trầm cảm nặng, khả năng sinh sản sẽ bị suy giảm. Chứng rối loạn tâm lý ở nam giới có khả năng làm rối loạn chức năng tình dục vì giảm ham muốn, rối loạn cương dương, xuất tinh chậm hay bị ức chế.
• Cân nặng: Tình trạng thừa cân, béo phì cũng có thể gây ảnh hưởng xấu đến khả năng sinh sản của nam giới như tác động trực tiếp tới tinh trùng, gián tiếp gây ra sự thay đổi hormone…
• Nghề nghiệp: Một số ngành nghề buộc nam giới phải ngồi lâu có nguy cơ gây vô sinh cao. Ngoài ra, thường xuyên làm việc trong môi trường độc hại, nhiệt độ cao; tiếp xúc những loại chất độc, hóa chất như bức xạ, thuốc trừ sâu, những loại sóng điện tử, chất thải, steroid… cũng gây ảnh hưởng xấu đến quá trình sản xuất tinh trùng, dễ bị vô sinh và hiếm muộn.
• Chế độ ăn uống: Ăn uống không đủ dưỡng chất hay thừa dinh dưỡng, bổ sung quá nhiều món ăn chứa chất béo có hại, những loại đồ ăn cay nóng, thực phẩm đóng hộp, đồ ăn chứa nhiều dầu mỡ… cũng gây tác động tiêu cực đến sức khỏe sinh sản của nam giới.

Yếu tố di truyền

Sự bất thường của nhiễm sắc thể là một trong nguyên nhân vô sinh nam phổ biến gây ra tình trạng vô sinh ở nam giới. Trong quá trình thụ thai, sự đột biến hay rối loạn về nhiễm sắc thể có thể khiến nội tiết tố thay đổi, gây ra tình trạng vô sinh, hiếm muộn ở nam giới. Tỷ lệ vô sinh, hiếm muộn do di truyền ở nam giới thường cao hơn nữ giới.

Vô sinh nam giới có biểu hiện gì?

Theo các chuyên gia, dấu hiệu cảnh báo hiếm muộn ở nam giới có thể thông qua tình trạng tinh dịch và tinh hoàn của nam giới như:

• Tinh dịch có màu bất thường, tinh trùng vón cục, tinh dịch bình thường là chất lỏng màu trắng đục như sữa hoặc màu trắng xám, có thể hơi vàng nhạt trong trường hợp lâu ngày không xuất tinh. Khi mới xuất tinh, tinh dịch có thể đông đặc nhưng sẽ hóa lỏng trong một thời gian ngắn sau đó. Trong trường hợp tinh dịch có màu xanh đậm hoặc xen lẫn máu thì có thể đó tiềm ẩn dấu hiệu bất thường cần kiểm tra ngay.
• Có những cơn bốc hỏa tương tự phụ nữ, những biểu hiện như đỏ bừng mặt, cảm xúc đột ngột thay đổi, buồn vui lẫn lộn, hay cáu giận và rối loạn giấc ngủ.
• Giảm sức mạnh cơ bắp, loãng xương, giảm thể tích tinh hoàn, rối loạn mỡ máu, đái tháo đường, thiếu máu…
• Tinh hoàn bị nhỏ lại hoặc teo.
• Ham muốn về tình dục có sự thay đổi, giảm hiện tượng “dạ cương” (cương ban đêm).
• Tinh hoàn có thể sưng đau, nổi cục.
• Gặp các vấn vấn đề về cương dương hoặc xuất tinh….
• Cơ thể có những thay đổi về nội tiết, rụng tóc, béo phì, da trở nên nhăn nheo và khô hơn.

 Nam giới cần chủ động thăm khám tiền sản nếu thấy có các dấu hiệu và triệu chứng liên quan đến vô sinh.

Cách điều trị vô sinh nam

Hiện nay, với sự phát triển của y học, có rất nhiều phương pháp điều trị và khắc phục hậu quả vô sinh rất hữu hiệu. Bạn có thể tham khảo các phương pháp dưới đây:

• Phương pháp thụ tinh nhân tạo (bơm tinh trùng vào buồng tử cung): đây là một cách khắc phục vô sinh nam giới, áp dụng cho những cặp vợ chồng người vợ hoàn toàn bình thường, người chồng có tinh trùng yếu mức độ nhẹ tới trung bình.
• Phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm: đây là phương pháp hiện đại, mang lại niềm vui cho nhiều cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn. Phương pháp này sẽ thu trứng và tinh trùng từ vợ và chồng, sau đó trứng và tinh trùng tốt nhất sẽ được thụ tinh tạo thành hợp tử ở môi trường nhân tạo, nuôi cấy 3 – 5 ngày trong ống nghiệm, cuối cùng sẽ được đưa vào tử cung người vợ để mang thai như một thai nhi bình thường. 
• Điều trị nội khoa: Tuy được biết đến khá lâu nhưng đây vẫn là một trong những phương pháp điều trị vô sinh nam hữu hiệu nhất và chi phí cũng hợp lý, không quá đắt đỏ. Yêu cầu là bệnh nhân được chẩn đoán là vô sinh không quá nặng. Đồng thời bệnh nhân phải kiên trì, bền bỉ và tuân theo lời bác sĩ căn dặn (chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý, thuốc thang,…).
• Phẫu thuật: Phương pháp này có ưu điểm là tiến hành nhanh chóng, có kết quả tốt ở những bệnh nhân vô sinh do vấn đề về ống dẫn tinh, bệnh lý về giãn tĩnh mạch thừng tinh hay vô tinh không do tắc nghẽn. Tuy nhiên, phương pháp này tốn chi phí khá cao và không phải trường hợp vô sinh nào cũng chữa được.

Để cải thiện sức khỏe nam giới, đặc biệt với những nam giới có sinh hoạt tình dục thường xuyên, đang mong con cần đến cơ sở y tế có chuyên khoa nam học hoặc hiếm muộn nam để được thăm khám sớm.

Tránh những thói quen xấu gây vô sinh nam, duy trì tập luyện, ăn uống lành mạnh, bổ sung các dưỡng chất cần thiết và có chế độ nghỉ ngơi hợp lý đóng vai trò quan trọng đối với chất lượng tinh dịch.

Bên cạnh đó, nam giới cần cẩn trọng khi sử dụng các sản phẩm sinh lý, các thực phẩm giúp tăng cơ trong quá trình tập gym. Nên lựa chọn những sản phẩm có nguồn gốc thiên thiên, có công dụng kích thích cơ thể sản sinh testosterone nội sinh để cải thiện số lượng và chất lượng tinh trùng.

Bạn có thể tham khảo các sản phẩm hỗ trợ sinh sản cho nam và nữ TẠI ĐÂY