Mụn đầu đen thường gặp ở nhiều người nhưng thường gặp nhất ở thanh thiếu niên do sự thay đổi nội tiết tố. Đây là loại mụn trứng cá nhẹ, có thể xuất hiện riêng lẻ hoặc đồng thời cùng các loại mụn trứng cá khác gây ra nhiều ảnh hưởng tới tâm lý, sức khỏe làn da. Vậy làm cách làm để đánh bay loại mụn này?

Mụn đầu đen là gì?

Mụn đầu đen là những nốt mụn nhỏ xuất hiện trên da khi các nang lông bị tắc nghẽn do tế bào chết, vi khuẩn và bụi, khiến lượng dầu sản sinh không thể thoát ra khỏi bề mặt da. Khi đó, đầu mụn bị oxy hóa do tiếp xúc trực tiếp với không khí và dần chuyển thành màu đen đặc trưng.

Mụn đầu đen là một loại mụn nhẹ thường hình thành trên mặt. Thông thường, mụn đầu đen sẽ có kích thước nhỏ khoảng 1mm. Thường xuất hiện ở 2 bên má, đặc biệt mụn đầu đen ở mũi là phổ biến nhất. Ngoài ra, chúng cũng có thể xuất hiện trên các bộ phận cơ thể khác như ngực, cổ, cánh tay hoặc vai.

Tuy nhiên, nếu bạn trị mụn đầu đen không đúng cách như dùng tay nặn mụn. Điều này, có thể làm lây nhiễm sang các vùng lân cận, đồng thời cũng không đảm bảo có thể lấy ra được hoàn toàn nhân mụn. Chính vì thế, có thể nói đây là một trong những loại mụn “cứng đầu” khó giải quyết nhất.

Nguyên nhân gây ra mụn đầu đen

Những nguyên nhân thường gặp gây mụn đầu đen gồm:

• Tuyến bã nhờn hoạt động mạnh: Tuyến bã nhờn hoạt động nhiều, sản xuất nhiều bã nhờn sẽ gây bít tắc lỗ chân lông. Nếu không được vệ sinh sạch sẽ, bã nhờn, tế bào chết và vi khuẩn trong lỗ chân lông sẽ dần trở nên khô cứng và sau nhiều ngày tiếp xúc với không khí sẽ hình thành các nốt mụn đầu đen.
• Chế độ ăn uống không phù hợp: Việc thường xuyên sử dụng thức ăn nhiều dầu mỡ, đồ cay nóng hoặc uống nước ngọt, cà phê, bia, rượu,… dễ khiến da nổi mụn đầu đen vì các tác nhân trên sẽ kích thích tuyến bã nhờn tăng cường hoạt động và cản trở quá trình điều trị mụn.
• Không uống đủ nước: Nước đóng vai trò quan trọng trong việc đào thải các chất cặn bã khỏi cơ thể, giúp làn da sạch sẽ, tươi tắn và khỏe mạnh hơn. Nếu cơ thể không được bổ sung đủ lượng nước cần thiết thì sẽ tích tụ độc tố trong cơ thể và làn da sẽ dễ xuất hiện mụn.
• Lối sống không khoa học: Mất cân bằng nội tiết do căng thẳng, bận rộn, ăn ngủ không điều độ, ảnh hưởng của chu kỳ kinh nguyệt; tiết mồ hôi nhiều, môi trường sống ô nhiễm, độ ẩm cao; không chú ý vệ sinh da cẩn thận,… là những nguyên nhân gây mụn.
• Tự ý dùng thuốc không qua tư vấn: Việc lạm dụng mỹ phẩm chăm sóc da chứa lithium, corticoid; tự ý uống thuốc ngừa thai chứa androgen, thuốc chống động kinh không được bác sĩ chỉ định có thể khiến da tăng tiết bã nhờn, hình thành mụn.

Biện pháp trị mụn đầu đen

Điều trị mụn đầu đen bằng thuốc

• Với trường hợp nhẹ: Hiện nay, cách trị mụn này thông dụng nhất là sử dụng thuốc không kê toa có chứa các thành phần như axit salicylic và benzoyl peroxide. Các loại thuốc này thường có dạng kem, thuốc mỡ hoặc xà phòng. Bạn có thể dùng thuốc để trị mụn này ở mũi, má hoặc bất kỳ vùng da nào có mụn.
• Với trường hợp nặng kèm theo viêm nhiễm: Nếu các thuốc trên không đem lại hiệu quả như mong đợi, bạn nên đi đến các phòng khám da liễu để sử dụng loại thuốc mạnh hơn. Các loại thuốc này có thể chứa các loại vitamin A như tretinoin, tazarotene và adapalene với tác dụng ngăn chặn sự tắc nghẽn lỗ chân lông và thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào da.

Tẩy da chết

Ngăn bã nhờn hình thành nhiều gây ra mụn mới. Sử dụng chất tẩy rửa dịu nhẹ có chứa axit không mài mòn: axit beta-hydroxy, axit salicylic hoặc benzoyl peroxide làm giảm bã nhờn, tiêu diệt vi khuẩn. Nếu sử dụng sữa rửa mặt có hạt, cần dùng sản phẩm có các hạt mịn để không phá vỡ hàng rào bảo vệ da, gây nhiễm trùng.

Dùng thuốc bôi trị mụn đầu đen

• Retinoids (hoặc các loại thuốc giống tương tự): chứa axit retinoic hoặc tretinoin ở dạng kem, gel, kem dưỡng da. Không bôi tretinoin cùng lúc với benzoyl peroxide. Retinoids làm tăng độ nhạy cảm da với ánh nắng mặt trời có thể gây khô da, nổi mẩn đỏ (ở những người có da nâu hoặc da đen).
• Thuốc kháng sinh: giúp tiêu diệt vi khuẩn trên da, giảm đỏ, giảm viêm cho mụn đầu đen.
• Axit azelaic: dạng axit tự nhiên được sản xuất bởi một loại men có đặc tính kháng khuẩn. Kem hoặc gel axit azelaic 20% có thể được sử dụng để kiểm soát sự đổi màu xảy ra với một số loại mụn trứng cá, trong đó có mụn đầu đen. Tuy nhiên, axit azelaic có tác dụng phụ: đỏ da, kích ứng da nhẹ.
• Axit salicylic có thể  ngăn nang lông bít tắc. Tác dụng phụ bao gồm: đổi màu da, kích ứng da nhẹ.
• Dapsone (Aczone) 5%: Thoa gel 2 lần/ngày giúp cải thiện tình trạng viêm của mụn. Tác dụng phụ: đỏ, khô da.

Thuốc uống trị mụn đầu đen

• Thuốc kháng sinh: với mụn từ trung bình đến nặng, người bệnh có thể cần uống kháng sinh để giảm vi khuẩn. Các loại thuốc kháng sinh bao gồm: tetracycline (minocycline, doxycycline) hoặc macrolide (erythromycin, azithromycin). Tuy nhiên, kháng sinh đường uống nên được sử dụng trong thời gian ngắn nhất để ngăn tình trạng kháng thuốc, cần được kết hợp với các loại thuốc khác (benzoyl peroxide) để giảm nguy cơ kháng thuốc kháng sinh. Các loại thuốc này làm da tăng độ nhạy cảm với ánh nắng mặt trời.
• Chất kháng androgen: với thuốc spironolactone (aldactone) có thể được cân nhắc sử dụng cho phụ nữ, trẻ em gái vị thành niên nếu kháng sinh đường uống không hiệu quả.

Cách trị mụn đầu đen tại nhà

• Làm sạch da: Sản phẩm tẩy tế bào chết dịu nhẹ dành riêng cho da mặt sẽ có ích trong việc làm sạch mụn đầu đen cũng như các loại mụn khác.
• Gel lột mụn: Giúp loại bỏ các tế bào da chết đã góp phần gây ra mụn đầu đen. Trong quá trình lột, một dung dịch hóa chất mạnh sẽ được thoa lên da. Theo thời gian, các lớp trên cùng của da bong ra, để lộ lớp da mịn hơn bên dưới. Các loại lột nhẹ có sẵn không kê đơn, trong khi các loại lột mạnh hơn được thực hiện bởi bác sĩ da liễu hoặc các chuyên gia chăm sóc da khác.
• Bột yến mạch: Cách trị mụn ẩn mụn đầu đen bằng bột yến mạch là bạn chỉ cần thực hiện 2–3 lần/tuần, sau đó bạn sẽ thấy mụn đầu đen giảm đáng kể. Đồng thời, lỗ chân lông được thu nhỏ và làn da không còn tình trạng bóng nhờn.
• Kem đánh răng: bạn chỉ nên thực hiện 1–2 lần/tuần vì dùng kem đánh răng trong thời gian dài sẽ làm da khô, mỏng và dễ bắt nắng.
• Dùng vaseline: nếu bạn muốn nặn mụn truyền thống thì nên tham khảo cách này. Chỉ cần bôi một ít vaseline trên vùng da có mụn, dùng màng thực phẩm bọc lại trong vài phút rồi lấy tăm bông gạc vaseline ra. Vùng da lúc này cực kỳ mềm, có thể đẩy cồi mụn lên để dễ dàng nặn ra.
• Dùng trứng gà: Bạn có thể dùng lòng trắng trứng gà đánh thật bông với vài giọt chanh, đợi cho khô rồi lột ra, rửa sạch da với nước ấm. Một biện pháp đơn giản khác là dùng một quả trứng gà vừa luộc chín, bóc vỏ, lăn lên da ngay khi còn nóng cũng sẽ hút được các chân mụn đầu đen ra hiệu quả.

Cách chăm sóc da mụn đầu đen

Để chăm sóc da và ngăn ngừa mụn tận gốc, bạn cần loại bỏ nguyên nhân gây mụn, giữ cho lỗ chân lông luôn thông thoáng, sạch sẽ và tránh các tác động xấu làm da tổn thương. Các cách chăm sóc da khi trị mụn đầu đen như sau: 

• Rửa mặt thường xuyên: Nên rửa mặt 2 lần/ngày vào buổi sáng sau khi thức dậy và buổi tối trước khi đi ngủ bằng sữa rửa mặt dành cho da dầu mụn nhạy cảm để loại bỏ tình trạng tích tụ bã nhờn và bụi bẩn trên da. Các loại sữa rửa mặt dịu nhẹ, không gây đỏ da hay kích ứng chính là lựa chọn phù hợp cho những người đang sống chung với mụn đầu đen. khi rửa mặt không nên chà xát mạnh tay, chỉ nên xoa bóp nhẹ nhàng để kích thích mạch máu lưu thông, lỗ chân lông không bị bít tắc. Bên cạnh đó, đừng quên rửa mặt với nước sạch sau khi ăn thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ. 
• Nghĩ ngơi và thư giãn: Nghỉ ngơi đầy đủ và tránh căng thẳng có thể giúp ích cho cách trị mụn đầu đen hiệu quả. Bởi vì căng thẳng làm kích thích tuyến bã nhờn trong lỗ chân lông tăng sản xuất bã nhờn, làm tình trạng trở nên trầm trọng hơn. Tập thể dục cũng là một trong những phương pháp hiệu quả giúp bạn có thể giảm căng thẳng.
• Gội đầu thường xuyên: Dầu thừa và bụi bặm đọng lại trên tóc sẽ góp phần làm tắc lỗ chân lông nên để phòng ngừa mụn đầu đen hiệu quả, chúng ta cần gội đầu thường xuyên.
• Cẩn trọng khi sử dụng mỹ phẩm: Các loại mỹ phẩm có chứa dầu có thể khiến lỗ chân lông dễ bị bít tắc, dẫn tới mụn đầu đen. Vì vậy, khi lựa chọn các loại mỹ phẩm như đồ trang điểm, nước tẩy trang, kem chống nắng, bạn nên chú ý chọn các sản phẩm không chứa dầu để tránh làm tình trạng mụn nặng hơn.
• Tẩy tế bào chết: Nên tẩy tế bào chết cho da 1 lần/tuần (dùng kem tẩy tế bào chết hoặc hỗn hợp chanh + đường) giúp giảm mụn đầu đen.

Lưu ý

Không lạm dụng lột mụn vì phương pháp này dễ khiến da bị tổn thương nghiêm trọng, da càng trở nên nhạy cảm hơn, lỗ chân lông to hơn, vùng da đó ngày càng yếu đi và mụn sẽ xuất hiện nhiều hơn. Bên cạnh đó, không nên xông mặt hay nặn mụn đầu đen vì các phương pháp này thường không đủ độ an toàn, dễ gây tổn thương da. Đồng thời, cần hạn chế trang điểm khi bị mụn và nếu trang điểm thì cần tẩy trang kỹ càng để tránh cặn trang điểm tồn tại trên da sẽ làm bít tắc lỗ chân lông gây mụn.

Mụn đầu đen dễ tái đi tái lại và có thể tiến triển thành mụn bọc, mụn mủ nếu không được điều trị đúng cách. Vì vậy, khi bị mụn, khách hàng có thể đi khám chuyên khoa da liễu. Bác sĩ sẽ quan sát bề mặt, cấu trúc da hoặc dùng các máy soi da hiện đại để xác định tình trạng da, nguyên nhân gây mụn đầu đen và đưa ra giải pháp điều trị tốt cho từng trường hợp cụ thể.