Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự tăng nồng độ axit uric trong máu, có thể nhắc đến điển hình như:

Tăng sản xuất axit uric

• Tăng acid uric máu tiên phát (30% bệnh nhân Gout thuộc loại vô căn)
• Phá hủy tổ chức
• Gia tăng chuyển hóa tế bào như u lympho, ung thư
• Thiếu máu do tan máu, bệnh sốt rét hoặc do thiếu G6PD
• Ăn nhiều thực phẩm chứa nhiều purin như nội tạng, thịt đỏ, cá, bia,…
• Người béo phì
• Thường xuyên nhịn đói, ăn kiêng, tập thể dục quá sức

Bị giảm đào thải axit uric

• Người bị suy thận
• Người nghiện rượu
• Sử dụng thuốc lợi tiểu
• Người có các tổn thương các ống thận xa
• Sử dụng các thuốc gây giảm tải acid uric qua nước tiểu: aspirin, thuốc lợi tiểu,…
• Người bệnh nhiễm toan
• Do tác nhân di truyền

Do nhiều nguyên nhân khác như nhiễm độc thai nghén và tiền sản giật ở phụ nữ có thai, người bệnh suy giáp, người bị ngộ độc chì, có chấn thương cũng gây ra tăng axit uric.

Bình thường lượng acid uric trong máu luôn được giữ ổn định ở nồng độ dưới 7,0 mg/dl (420 micromol/l với nam) và dưới 6.0 mg/dl (360 micromol/l với nữ) và được giữ ở mức độ hằng định do sự cân bằng giữa quá trình tổng hợp và đào thải chất của cơ thể.

Bất kỳ nguyên nhân nào làm mất cân bằng hai quá trình tổng hợp và đào thải này, chẳng hạn tăng tổng hợp acid uric hoặc giảm thải trừ acid uric đều làm tăng acid uric trong máu.

Người bệnh được coi là tăng acid uric máu khi lượng acid uric trong máu tăng cao hơn khoảng tham chiếu cho phép (tùy thuộc mỗi phòng xét nghiệm, tuổi, giới), thường ở nam là trên 7,0 mg/dl (hay trên 420 micromol/l), ở nữ trên 6,0mg/l (360 micromol/l).

Tăng axit uric trong máu có phải mắc bệnh gout?

Nhiều người hiểu lầm rằng cứ tăng axit uric máu là mắc bệnh gout, đây là quan niệm sai lầm. Bởi người được kết luận là mắc bệnh gout là khi vừa có chỉ số nồng độ axit uric trong máu tăng, đi kèm với sự lắng đọng axit uric và gây ra những tổn thương tại khớp. Do vậy để chẩn đoán chính xác bạn có bị bệnh gout hay không cần được khám và thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán cận lâm sàng chuyên sâu để kết luận đúng dựa trên các tiêu chuẩn sẵn có.

Sử dụng nhiều trực phẩm này khiến lượng Acid uric tăng cao

Acid uric và bệnh gout

Acid uric là một sản phẩm của quá trình chuyển hóa tự nhiên của các base purin trong cơ thể. Khi tế bào chết đi, Acid uric nội sinh là sản phẩm chuyển hóa của chất đạm có nhân purin (adenine và guadinine của các acid nucleic).

Thông thường acid uric được thận đào thải qua nước tiểu là con đường chính, một phần nhỏ được đào thải qua đường tiêu hóa. Nhưng khi chúng ta ăn các đồ ăn nhiều đạm, uống nhiều bia rượu khiến cơ thể tăng tổng hợp acid uric hoặc do chức năng của thận suy giảm hoặc do sử dụng một số loại thuốc làm giảm đào thải acid uric làm cho lượng acid uric trong máu tăng cao.

Trong bệnh lý gout, ban đầu nồng độ acid uric trong máu tăng cao tuy nhiên chưa xuất hiện các triệu chứng, chưa xuất hiện các cơn gút cấp. Giai đoạn này thường gọi là giai đoạn “tăng acid uric máu”, Tuy nhiên, khi lượng acid uric trong máu tăng cao kéo dài sẽ lắng đọng tinh thể urat ở các khớp gây ra các đợt viêm khớp cấp hay còn gọi là cơn gout cấp. Khi đó, tăng acid uric máu đã tiến triển thành bệnh gút.

Ngoài ra, Acid uric thúc đẩy oxide hóa LDL trong tiến trình xơ vữa động mạch, gây tác động xấu đến lớp nội mạc thông qua hoạt hóa bạch cầu và sự tăng tương quan giữa acid uric với nồng độ chất gây viêm.

Acid uric đi qua tế bào nội mô đã bị rối loạn chức năng sẽ lắng đọng tinh thể bên trong mảng xơ vữa. Những tinh thể này gây ra phản ứng viêm tại chỗ và hình thành mảng xơ vữa, gây ra các bệnh lý về tim mạch. Các tinh thể natri urat trong khoảng kẽ vùng tủy thận ở những bệnh nhân có tăng acid uric mạn tính gây viêm thận ống kẽ thận mạn tính. Các tinh thể này lắng ở đường niệu gây ra sỏi thận.

Tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh gout