Đau mắt đỏ (viêm kết mạc) là tình trạng viêm nhiễm mắt thường gặp, bệnh dễ lây qua đường hô hấp, hay tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với dịch rỉ mắt của người bệnh. Bệnh do nhiều nguyên nhân gây ra nhưng rất may là bệnh dễ điệu trị.

Đau mắt đỏ là bệnh gì?

Bệnh đau mắt đỏ (hay viêm kết mạc) là tình trạng mô trong suốt lót bề mặt bên trong mí mắt (hay lòng trắng) và lớp phủ bên ngoài mắt bị viêm đỏ. Khi bị bệnh đau mắt đỏ, phần tròng trắng (bề mặt nhãn cầu) của người bệnh có màu hồng nhạt hoặc hơi đỏ, mí mắt sưng húp và rủ xuống. Mắt bị viêm có chất lỏng chảy ra hoặc đóng vảy trên lông mi hoặc mí mặt.

Bệnh có thể bắt gặp ở bất kỳ ai từ người lớn đến trẻ nhỏ. Đặc biệt, trong thời gian ngắn đau mắt đỏ có khả năng bùng phát thành ổ dịch bởi rất dễ lây lan từ người này sang người khác thông qua đường tiếp xúc. 

Đau mắt đỏ thường không nghiêm trọng, không để lại di chứng về sau và có thể tự khỏi trong vòng 1 tuần. Tuy nhiên, bệnh có thể tái phát nhiều lần ở một người bởi cơ thể con người không thể sản sinh ra miễn dịch trọn đời với bệnh này.

Nguyên nhân gây bệnh

Có nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến đau mắt đỏ, trong đó một số nguyên nhân thường gặp và các triệu chứng đi kèm như:

Do virus

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra bệnh, với những triệu chứng như chảy nước mắt, ngứa mắt, có ghèn dây, mi sưng, cộm, giảm thị lực. Đối với bệnh viêm kết mạc do virus gây ra có thể dễ dàng lây lan thông qua việc tiếp xúc trực tiếp với nước mắt của người bệnh.

Do vi khuẩn

Thường là do vi khuẩn Haemophilus Influenzae, Staphylococcus,… Một vài triệu chứng điển hình như chảy nước mắt, ngứa, dính 2 mi mắt do có ghèn vàng hoặc vàng xanh nhạt vào buổi sáng lúc thức dậy. Bệnh nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến những tổn thương nghiêm trọng như giảm thị lực không phục hồi, viêm loét giác mạc. Một người có thể bị lây đau mắt đỏ nếu tiếp xúc với dịch tiết nước mắt hoặc đồ dùng có dính dịch tiết nước mắt của người bệnh.

Do dị ứng

Thông thường rất khó để xác định được nguyên nhân gây ra dị ứng, có thể là do lông vật nuôi, thuốc, phấn hóa, bụi,…. Các triệu chứng của bệnh thường là ngứa và chảy nước mắt ở cả 2 mắt, có thể kèm theo viêm mũi dị ứng. Tuy nhiên, đau mắt đỏ do dị ứng thì không có khả năng lây lan.

Con đường lây bệnh mắt đỏ là gì?

Đau mắt đỏ lây lan thông qua:

• Tiếp xúc gần như bắt tay, chạm với người bị nhậm mắt (đau mắt đỏ). Khi đó, virus và vi khuẩn di chuyển từ tay người bệnh sang tay bạn và chạm vào mắt.
• Việc chạm vào các bề mặt bị nhiễm khuẩn hoặc virus sau đó chạm vào mắt.
• Dùng đồ trang điểm mắt cũ hoặc dùng chung đồ trang điểm nhiễm vi khuẩn hoặc virus.
• Quan hệ tình dục, bệnh đau mắt đỏ do bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs) lây lan khi bạn chạm vào tinh dịch hoặc dịch âm đạo bị nhiễm trùng và sau đó chạm vào mắt.

Triệu chứng của đau mắt đỏ

• Đỏ mắt: đây là triệu chứng đau mắt đỏ điển hình. Bệnh nếu được điều trị kịp thời sẽ ít gây biến chứng nghiêm trọng làm tổn thương mắt hay ảnh hưởng đến thị lực.
• Ngứa hoặc cộm ở mắt: người bệnh sẽ cảm thấy ngứa, nóng rát hoặc khó chịu ở mắt như có vật gì kẹt bên trong mắt. Các triệu chứng bắt đầu ở một mắt và vài ngày sau sẽ lan sang mắt còn lại.
• Tiết nhiều dịch ở mắt: nước mắt chảy nhiều thường thấy ở người bị đau mắt đỏ do virus hoặc dị ứng. Đau mắt đỏ do vi khuẩn sẽ tiết dịch mủ màu vàng xanh.
• Nhạy cảm với ánh sáng: người bệnh có thể nhạy cảm nhẹ với ánh sáng. Hơn nữa, người bệnh có thể xuất hiện một số triệu chứng nghiêm trọng như đau mắt dữ dội, suy giảm thị lực, nhạy cảm với ánh sáng,… có thể do nhiễm trùng nặng, lan ra ngoài kết mạc và viêm bên trong mắt. Nếu người bệnh thấy xuất hiện những triệu chứng này, hãy gặp bác sĩ để điều trị kịp thời.
• Đóng màng, ghèn sau khi thức dậy: mắt tiết dịch và tích tụ lúc ngủ khiến hai mí dính nhau khi thức dậy.
• Chảy nước mắt: người bệnh thường chảy nhiều nước mắt hơn nếu đau mắt đỏ do virus hoặc dị ứng.

Những biến chứng của bệnh

Viêm kết mạc thường lành tính, ít gây biến chứng. Tuy nhiên, nếu người bệnh chủ quan không điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ảnh hưởng đến giác mạc làm giảm thị lực. Hơn nữa, đau mắt đỏ có thể gây ra một số biến chứng khác nếu bệnh kéo dài hoặc điều trị không đúng cách. Với trẻ em và người lớn, bệnh gây viêm, loét giác mạc và thậm chí dẫn đến mù lòa.

Vì vậy, người bệnh hãy đến bác sĩ chuyên khoa Mắt ngay khi có dấu hiệu đau mắt đỏ hoặc các triệu chứng bất thường khác như mắt bị đỏ, đau, nhức, cộm,… để được chẩn đoán sớm và thực hiện một số biện pháp phòng ngừa nhất định hạn chế tình trạng lây bệnh.

Bệnh đau mắt đỏ rất dễ nhầm lẫn với một số bệnh khác

Đau mắt đỏ rất dễ nhầm lẫn một số bệnh về mắt khác, cụ thể:

• Đau mắt đỏ (nhậm mắt) là tình trạng viêm lớp lót bên trong mí mắt và lớp phủ bên ngoài mắt. Bệnh do virus, vi khuẩn, chất gây dị ứng và các nguyên nhân khác. Hơn nữa, đau mắt đỏ không gây nổi mụn ở mí mắt hoặc xung quanh mắt.
• Lẹo mắt là vết sưng đỏ, đau đớn hình thành trên hoặc bên trong mí mắt gần mép lông mi. Bệnh do nhiễm trùng ở tuyến dầu trên mí mắt gây ra.
• Viêm củng mạc: bệnh có triệu chứng như đau mắt, cơn đau truyền lên vùng trán, xoang và gò má. Tròng trắng có màu đỏ hồng hoặc đỏ tươi và có hạt gồ lên dưới khóe mắt.
• Viêm nội nhãn: mắt bị đỏ, đau nhức nhưng không tiết dịch nhầy (ghèn, gỉ mắt). Hơn nữa, mắt có thể sưng, sợ ánh sáng, nhìn mờ và cơ thể mệt mỏi, sốt, chán ăn và mất ngủ.
• Viêm loét giác mạc: mắt người bệnh thường cảm thấy cộm, chảy nhiều nước, nhìn mờ và thức dậy khó mở mắt.

Đau mắt đỏ điều trị như thế nào?

Khi đau mắt đỏ, bạn không nên tự điều trị, cần đến khám ngay với bác sĩ chuyên khoa mắt để được khám và chẩn đoán ,điều trị vì có những trường hợp đau mắt đỏ do viêm loét giác mạc, viêm màng bồ đào, viêm nội nhãn …

Tùy vào nguyên nhân gây đau mắt đỏ, bác sĩ sẽ đưa ra hướng điều trị thích hợp:

• Đau mắt đỏ do virus: Bệnh tự khỏi sau vài ngày. Người bệnh có thể tự chườm lạnh để giảm triệu chứng phù nề; rửa mặt bằng nước muối sinh lý (natriclorit 0,9%) và nhỏ nước mắt nhân tạo. Nếu bị dử mắt nên đến bs khám, hướng dẫn điều tri
• Đau mắt đỏ do vi khuẩn: Bác sĩ sẽ khám – kê đơn – hướng dẫn điều trị (vệ sinh mắt, thuốc kháng sinh, kháng viêm…)
• Đau mắt đỏ do dị ứng: Bệnh nhân cần tránh tiếp xúc với tác nhân gây bệnh nếu biết; bác sĩ sẽ kê toa thuốc nhỏ hoặc thuốc uống giảm tình trạng dị ứng; Nhỏ nước mắt nhân tạo để giảm cảm giác ngứa.

Nếu người bệnh bị đau mắt đỏ do vi khuẩn, tình trạng bệnh sẽ cải thiện trong vòng 1 tuần. Hãy dùng thuốc đúng theo chỉ dẫn của bác sĩ ngay cả khi các triệu chứng thuyên giảm. Với đau mắt đỏ do virus, bệnh thường kéo dài từ 4 – 7 ngày, thậm chí đến 14 ngày bệnh mới khỏi hoàn toàn.

Người bị đau mắt đỏ cần có chế độ ăn uống dinh dưỡng hợp lý để tăng sức đề kháng cho đôi mắt, nhanh hồi phục và ngăn biến chứng xấu do bệnh gây ra. Một số thực phẩm giàu vitamin nên ăn, gồm:

• Vitamin A: cá, gan động vật, bí ngô, khoai lang, rau màu xanh đậm, ớt chuông xanh, cà chua, các sản phẩm từ sữa,…
• Vitamin B: trứng, thịt gà, cá hồi, gan động vật, bông cải xanh, nấm, các loại đậu, hat,…
• Vitamin C: dâu tây, ổi, cam, xoài, kiwi, đu đủ, ớt chuông, cải xanh,…
• Vitamin K: trứng, dưa chuột, cà rốt, măng, cần tây, bông cải xanh, rau xà lách,…

Cách phòng ngừa bênh

Phòng bệnh

Sử dụng khăn, vật dụng cá nhân riêng trong gia đình và nơi làm việc; Không dụi mắt, Rửa tay thường xuyên đặc biệt sau khi ở nơi công cộng; Sử dụng dung dịch vệ sinh tay; Mang kính bảo vệ mắt khi ra ngoài; Bổ sung các chất dinh dưỡng như vitamin C, A, E…

Tránh lây lan bệnh

Khi bị đau mắt đỏ, người bệnh nên nghỉ học hoặc nghỉ làm vài ngày cho đến khi khỏi hẳn để tránh lây bệnh ra cộng đồng ; Khi sử dụng thuốc nhỏ mắt, không nên để đầu lọ thuốc chạm vào mắt và lông mi vì sẽ làm vi khuẩn bám vào lọ thuốc; Giữ vệ sinh để đảm bảo không lây truyền cho người xung quanh bằng cách rửa tay thường xuyên trước và sau khi chạm vào mắt.

Đau mắt đỏ tuy không nguy hiểm nhưng vẫn nên được điều trị sớm để tránh gây nhiều trở ngại đến cuộc sống sinh hoạt và công việc của người bệnh. Khi thấy có bất kỳ dấu hiệu nào của bệnh, người bệnh nên đến các cơ sở để thăm khám và điều trị sớm.