Chăm sóc trẻ bị táo bón như thế nào?

Táo bón ở trẻ là tình trạng thường gặp ở trẻ nhỏ, tình trạng luôn khiến các bậc cha mẹ lo lắng, đặc biệt khi trẻ bị táo bón lâu ngày. Không chỉ khiến các con khổ sở vì không đi vệ sinh được, bị táo bón lâu ngày còn khiến trẻ dễ đau bụng, chướng bụng, đầy hơi, lâu dần dẫn đến biếng ăn trẻ có nguy cơ suy dinh dưỡng và chậm lớn. Vậy cách xử lý và chăm sóc trẻ bị táo bón như thế nào?

Táo bón là bị gì?

Táo bón là hiện tượng phân trở nên khô cứng, nứt nẻ hoặc tròn nhỏ như phân dê. Điều này dẫn đến tình trạng phân di chuyển chậm, quá trình đẩy phân ra ngoài gặp nhiều khó khăn. Do đó, việc ngồi lâu và dùng sức rặn để đẩy phân ra ngoài rẻ sẽ khiến trẻ cảm thấy khó chịu, đau đớn. Tình trạng này nếu để kéo dài sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe của bé.

Ngoài ra, ở một số trường hợp đi phân dính máu, bố mẹ có thể nhận thấy trẻ sẽ rất sợ hãi và không chịu đi đại tiện, táo bón xảy ra kéo dài rất nguy hiểm ở trẻ.

Vì sao trẻ bị táo bón?

• Nhịn đi vệ sinh là nguyên nhân thường thấy ở trẻ nhỏ. Việc nhịn đi đại tiện quá lâu làm cho phân trở nên khô và cứng khiến cho trẻ có cảm giác đau và rát mỗi lần đi vệ sinh.
• Khi chuyển từ sữa mẹ sang những thức ăn đặc một cách đột ngột cũng gây nên tình trạng táo bón ở trẻ.
• Táo bón ở trẻ có thể xảy ra ở trẻ không được cung cấp đầy đủ chất xơ.
• Nếu trẻ sống trong một gia đình có không khí căng thẳng thường có khả năng táo bón khá cao.
• Việc sử dụng một số loại thuốc tiêu chảy, thuốc ho có chứa thành phần là codein, thuốc chống động kinh có thể gây nên tình trạng táo bón ở trẻ.
• Một số bệnh lý như nhược giáp, Hirschsprung, Down, tiểu đường, rối loạn điện giải trong máu, ngộ độc chì mạn tính, chậm phát triển, bại liệt, bệnh lý cột sống cũng sẽ làm gia tăng tình trạng táo bón ở trẻ.

Cách chăm sóc trẻ bị táo bón

Khi trẻ bị táo bón, các bậc phụ huynh có thể tham khảo một số động tác như xoa bụng trẻ từ phải sang trái theo chiều kim đồng hồ, mỗi ngày xoa từ 3 đến 4 lần vào khoảng cách giữa hai bữa ăn.

Bài tập đạp xe đạp: giữ lấy 2 đầu gối của trẻ nhẹ nhàng, gấp chân phải từ từ về phía vai phải sau đó duỗi thẳng chân và gấp chân trái về phía vai trái theo cách tương tự.

Cho trẻ chạy nhảy, nô đùa, tập thể dục, thể thao thường xuyên tăng cường vận động các cơ bụng và hậu môn.

Tập cho trẻ thói quen đi vệ sinh theo giờ quy định, thông thường nên chọn vào sau bữa ăn

Trong trường hợp trẻ bị nứt kẽ hậu môn cần rửa sạch hậu môn. Ngoài ra có thể sử dụng một số thuốc theo chỉ định của bác sĩ nếu có.

Cách chữa táo bón ở trẻ em mà cha mẹ nên biết

Bổ sung thêm nước

Mất nước thường xuyên có thể gây ra tình trạng táo bón ở trẻ em. Khi trẻ không đi ngoài được, bạn phải cho bé uống nhiều nước cũng như giữ nước cho cơ thể. Khi con yêu bị táo bón, bạn có thể thử cải thiện tình hình bằng cách cho con uống một ít nước khoáng có gas.

Một số nghiên cứu cho rằng loại nước này hiệu quả hơn nước lọc trong việc làm giảm táo bón, kể cả táo bón vô căn mạn tính hoặc trẻ mắc phải hội chứng ruột kích thích (IBS). Tuy nhiên, đừng sử dụng những loại nước ngọt có gas vì đây là lựa chọn không tốt cho sức khỏe và có thể làm chứng táo bón ở trẻ em trở nên tồi tệ hơn.

Bổ sung lợi khuẩn

Lợi khuẩn có thể giúp hỗ trợ điều trị táo bón ở trẻ em hiệu quả. Nếu bé gặp vấn đề về đi tiêu, đôi lúc nguyên do đến từ sự mất cân bằng của vi khuẩn đường ruột. Do vậy, bạn có thể cho bé bổ sung lợi khuẩn từ những thực phẩm hay thuốc, chẳng hạn như sữa chua, men vi sinh, kẹo dẻo lợi khuẩn, Enterogermina…

Bổ sung chất xơ cho trẻ

Trẻ nhỏ bị táo bón thường được khuyên nên nạp vào chất xơ nhiều hơn. Điều này là do việc tăng cường chất xơ cho cơ thể sẽ hỗ trợ khả năng vận động của ruột, khiến phân dễ đi qua hơn. Trên thực tế, một đánh giá gần đây cho thấy 77% trường hợp bị táo bón mạn tính có thể cải thiện khá nhiều chỉ nhờ vào việc dung nạp thêm chất xơ.

Tuy nhiên, có một vài ý kiến cho rằng nếu hấp thụ chất xơ quá nhiều có thể khiến tình trạng táo bón ở trẻ em trở nên tồi tệ hơn. Tuy chất xơ có thể làm tăng tần suất đi vệ sinh, nhưng không giúp giảm các triệu chứng táo bón khác, ví dụ như phân quá rắn, đau bụng, đầy hơi…

Để trị táo bón ở trẻ em, bạn hãy chọn bổ sung chất xơ không lên men vào chế độ ăn uống hàng ngày của bé.

Tránh các món làm từ sữa khi bé bị táo bón

Trong một số trường hợp, không dung nạp đường lactose có thể gây táo bón do tình trạng này ảnh hưởng đến chuyển động của ruột. Nếu bạn nghĩ rằng bé mắc phải tình trạng trên thì hãy tạm thời loại bỏ sữa hoặc các sản phẩm từ sữa khỏi chế độ ăn uống của con để xem triệu chứng táo bón có cải thiện không. Tuy nhiên, vẫn phải đảm bảo bé được bổ sung canxi đầy đủ từ những thực phẩm khác.

Sử dụng mận khô

Mận và nước ép mận thường được biết đến như là phương thuốc tự nhiên để trị táo bón. Ngoài chất xơ, mận còn chứa sorbitol nhuận tràng tự nhiên. Thêm vào đó, các nhà khoa học đã nhận định rằng mận khô mang lại tác dụng hiệu quả hơn chất xơ.

Nếu bé yêu bị táo bón, mận khô có thể là giải pháp tự nhiên dễ dàng nhất, bạn chỉ cần cho con dùng khoảng 50g (tương đương gần 7 trái mận) hai lần một ngày.

Sử dụng thuốc làm mềm phân

Thuốc làm mềm phân được nhận định là an toàn cho trẻ em (ví dụ như Duphalac), nhưng bạn nên sử dụng dưới sự hướng dẫn của bác sĩ. Hai sai lầm phổ biến mà các bậc cha mẹ mắc phải khi cho con uống thuốc làm mềm phân để trị táo bón ở trẻ em là dùng không đủ liều hoặc dừng thuốc quá sớm.

Thiết lập giờ đi vệ sinh đều đặn

Khuyến khích con bạn sử dụng phòng vệ sinh vào những thời điểm thường xuyên trong ngày, đặc biệt là sau bữa ăn và bất cứ khi nào bé cảm thấy muốn đi. Hãy để bé tập ngồi ít nhất 10 phút/lần. Đặt một chiếc ghế đẩu nhỏ dưới chân con bởi tư thế này sẽ hỗ trợ phân đi ra dễ dàng hơn.

Riêng đối với trẻ nhỏ, bạn có thể tạo cho bé thói quen đi vệ sinh bằng cách nói: “Đến giờ đi vệ sinh rồi” thay vì hỏi bé có muốn đi vệ sinh hay không.

Những lưu ý cho các bậc cha mẹ

• Luôn theo dõi việc đi vệ sinh của trẻ hàng ngày.
• Khuyên trẻ không được nhịn đi ngoài.
• Thực hiện cho trẻ chế độ giàu rau xanh, khuyến khích trẻ uống nhiều nước.
• Tích cực cho trẻ tham gia các hoạt động thể chất ngoài trời, tránh để trẻ ngồi quá lâu.

Đặc biệt khi các bậc phụ huynh phát hiện các dấu hiệu bất thường ở trẻ như đau nhiều vùng hậu môn khi đi ngoài, trĩ, nứt hậu môn kèm theo các triệu chứng như mệt mỏi, sợ lạnh, sụt cân, chán ăn, sốt, tiêu ra máu… Thì nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được thăm khám, chẩn đoán cũng như đưa ra liệu pháp điều trị phù hợp.

Bên cạnh đó, cha mẹ nên chú ý đến chế độ dinh dưỡng nâng cao sức đề kháng cho trẻ. Đồng thời bổ sung thêm thực phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B,… giúp hỗ trợ hệ miễn dịch, tăng cường đề kháng để trẻ ít ốm vặt và ít gặp các vấn đề tiêu hóa.