Đậu nành là thực phẩm bổ dưỡng mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, có nhiều thông tin là khi nam giới uống sữa đậu nành hay ăn các chế phẩm từ đậu nành sẽ gây ra tình trạng yếu sinh lý. Vậy điều này có đúng? Ăn đậu nành, đậu hũ, uống sữa đậu nành nam giới có bị yếu sinh lý, vô sinh không?

Đậu nành và nam giới

Đậu nành là thực phẩm giàu phytoestrogens, hay được gọi estrogen thực vật. Ở người, estrogen còn được gọi là nội tiết tố nữ. Phytoestrogen có thể hoạt động theo cách tương tự như estrogen được sản xuất trong cơ thể, nhưng với tác dụng yếu hơn. Phytoestrogen không chỉ có ở các sản phẩm đậu nành (đậu phụ, nước đậu nành, nước tương), mà còn tìm thấy ở trái cây như lê và các quả mọng nước, các loại rau như tỏi, hành tây, đậu, bắp cải và ngũ cốc.

Phytoestrogen ảnh hưởng sức khỏe nam giới thế nào?

Khi tiêu thụ thực phẩm chứa phytoestrogen, chất này sẽ gắn vào thụ thể estrogen và có thể gây suy giảm hoạt động estrogen chính trong cơ thể. Estrogen có vai trò quan trọng trong sinh sản của nam giới. Nồng độ estrogen quá cao có thể ảnh hưởng ham muốn và khả năng sinh sản của nam giới.

Nhiều nghiên cứu cho thấy phytoestrogen có tác động kháng estrogen vì chúng gắn kết vào thụ thể estrogen, khiến các estrogen chính này không hoạt động.

Tuy nhiên, theo các nhà khoa học, phytoestrogen có vẻ không gây ảnh hưởng đến nồng độ testosterone ở nam giới. Một nghiên cứu lớn của Đại học Minnesota, Đại học Trung tâm y khoa Rochester và Đại học Loma Linda ghi nhận uống sữa đậu nành cũng như các sản phẩm từ đậu nành không gây ảnh hưởng lên cả nồng độ testosterone toàn phần và lượng testosterone hoạt tính sinh học trong cơ thể. Theo nghiên cứu này, isoflavone cũng không liên quan đến vô sinh ở nam giới, điều này giúp giải đáp cho thắc mắc “sữa đậu nành có gây vô sinh ở nam giới không?“.

Nhiều nghiên cứu về tác động của đậu nành lên sức khỏe sinh sản cũng như sinh lý của nam giới chưa hoàn toàn thống nhất. Một công trình khác cho thấy việc một người đàn ông ăn nhiều thực phẩm từ đậu nành không liên quan đến kết quả điều trị thụ tinh trong ống nghiệm (IVF). Tiêu thụ đậu nành trước khi điều trị IVF cũng không liên quan đến tỷ lệ thụ tinh, cấy ghép hoặc mang thai. Điều này cho thấy đậu nành có thể có ít hoặc không ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng tổng thể của một người đàn ông.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng không đưa ra khuyến cáo nào về việc nam giới cần hạn chế dùng đậu nành hay các chế phẩm từ đậu nành.

Đậu nành không làm nữ hóa nam giới

Nguyên nhân xuất phát quan niệm sai lầm này là từ isoflavones trong đậu nành. Vì chất này có cấu trúc gần giống estrogen ở nữ giới nên thường bị lầm tưởng ảnh hưởng đến nội tiết tố nam. Thực chất, isoflavones không phải là estrogen. Việc uống đậu nành không khiến đàn ông bị nữ tính hóa.

Sữa đậu nành khi được bổ sung vào cơ thể sẽ bị cắt nhỏ để tạo thành những nguyên liệu thô như axit amin, đường, những vi chất… Cơ thể không hấp thụ toàn bộ. Với những nguyên liệu này, cơ thể tiến hành chọn lọc số lượng thành phần cần thiết để tổng hợp nên các chất mới phù hợp cho tế bào. Vì thế, nam giới khi uống sữa đậu này hay sử dụng các chế phẩm từ đậu nành đều không gây ảnh hưởng tới khả năng tình dục và sinh sản.

Đậu nành không gây ảnh hưởng tới chất lượng tinh trùng

Sữa đậu nành không ảnh hưởng tới tinh trùng ở 5 khía cạnh gồm: số lượng tinh trùng, chất lượng tinh trùng, mức độ xuất tinh, khả năng xuất tinh và hình dạng tinh trùng. Đàn ông tại Nhật Bản uống sữa đậu nành rất nhiều từ khi ngưng bú sữa mẹ. Đến nay, thế giới vẫn chưa ghi nhận nghiên cứu nào cho thấy trường hợp vô sinh của đàn ông Nhật Bản nói riêng và Châu Á nói chung, xuất phát từ việc uống nhiều sữa đậu nành. 

Nước đậu nành không gây vô sinh nam

Do không ảnh hưởng đến tinh trùng nên sữa đậu nành sẽ không gây vô sinh cho nam giới. Hàm lượng isoflavones trong loại đậu này hỗ trợ rất tốt trong quá trình điều trị tinh trùng ít ở nam giới, cải thiện tình trạng vô sinh nam hiệu quả.

Đậu nành không gây ảnh hưởng tới quá trình trưởng thành nam giới

Các nhà khoa học tại Mỹ đã tiến hành nghiên cứu trên 811 nam giới và nữ giới được cho dùng sữa đậu nành và sữa công thức (sữa bò) từ khi là trẻ sơ sinh cho đến khi trưởng thành. Kết quả là việc uống sữa đậu nành hằng ngày không gây bất kỳ ảnh hưởng xấu tới chức năng sinh lí của họ. Thậm chí, loại đậu này còn rất tốt cho quá trình phát triển chiều cao, cân nặng và sinh lý nam của trẻ em. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng không đưa ra bất kỳ khuyến cáo nào về việc phái mạnh cần hạn chế sử dụng đậu nành hoặc những chế phẩm từ đậu nành.

Những lợi ích mà đậu nành mang lại cho sức khỏe

Giữ cho cholesterol xấu duy trì ở mức thấp

Một số nghiên cứu cho thấy một chế độ ăn giàu thực phẩm từ đậu nành có thể giảm khoảng 3% cholesterol LDL xấu. Không những thế, dùng thực phẩm từ đậu nành còn làm tăng cholesterol HDL tốt tới 3%. Do đó, những người mắc tiểu đường tuýp 2, béo phì, cholesterol cao,… được khuyên là nên bổ sung đậu nành vào chế độ ăn của mình.

Tốt cho tim mạch

Trong đậu nành có chứa isoflavone giúp giảm viêm và cải thiện độ đàn hồi của mạch máu. Để có một trái tim khỏe mạnh thì hai yếu tố này là rất cần thiết. Nếu duy trì chế ăn phong phú trong đó có các thực phẩm làm từ đậu nành sẽ giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. 

Một vài đánh giá trong thời gian gần đây cho thấy nếu chế độ ăn giàu đậu nành sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim xuống 16% và nguy cơ đột quỵ xuống còn 20%. Chẳng những thế, đậu nành còn làm giảm nguy cơ tử vong do bệnh tim tới 15%.

Điều hoà đường huyết

Isoflavone trong đậu nành có thể làm giảm lượng đường trong máu, giảm tình trạng kháng insulin. Theo thời gian, kháng insulin có thể làm tăng lượng đường trong máu và gây tiểu đường tuýp 2.

Điều hoà huyết áp

Bản thân đậu nành và các chế phẩm từ nó rất giàu axit amin arginine có tác dụng kiểm soát mức huyết áp. Không những thế, isoflavone trong đậu nành cũng giúp huyết áp hạ thấp. 

Giảm triệu chứng mãn kinh

Chất isoflavone trong đậu nành có khả năng liên kết với các thụ thể estrogen trong cơ thể. Vào thời kỳ mãn kinh của nữ giới, nồng độ estrogen suy giảm gây ra các triệu chứng cáu kỉnh, mệt mỏi, trầm cảm, khô âm đạo, đau khớp, bốc hỏa,… Isoflavone trong đậu nành liên kết với các thụ thể estrogen giúp giảm một phần mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng kể trên.

Tốt cho hệ xương

Vào thời kỳ mãn kinh, sự suy giảm hàm lượng estrogen có thể khiến canxi thoát ra khỏi xương khiến cho xương bị loãng. Tiêu thụ 140 – 440gr đậu nành mỗi ngày có thể cải thiện tình trạng này để giúp xương thêm chắc khỏe.

Nam giới sử dụng sữa đậu nành cần lưu ý gì?

Cũng như nhiều thực phẩm khác, mặc dù mang đến rất nhiều lợi ích cho sức khỏe tổng thể, tuy nhiên việc sử dụng đậu nành cũng cần chú ý một vài vấn đề quan trọng sau.

• Sữa đậu nành cần được nấu chín trước khi dùng, bởi khi ở tình trạng chưa chín sữa chứa chất ức chế men trypsin, saponin. Lúc này việc uống sữa chưa chín kỹ có thể gây nên tình trạng đau bụng, buồn nôn. Vì thế sữa cần được đun sôi trước khi dùng.
• Không tạo ngọt sữa đậu nành bằng đường nâu. Một số axit hữu cơ trong đường nâu khi kết hợp protein trong sữa đậu nành sẽ sản sinh ra chất làm giảm dinh dưỡng. Lý tưởng nhất bạn nên dùng đường kính trắng hoặc đường phèn để tạo ngọt cho sữa đậu nành.
• Không dùng sữa đậu nành khi đói: Đậu nành nên được uống lúc cơ thể không đói cũng không no. Việc sử dụng sữa đậu lúc đói sẽ khiến cơ thể không hấp thu được chất dinh dưỡng. Vì thế thời điểm uống sữa đậu trong ngày cũng rất quan trọng.
• Không nên tiêu thụ quá nhiều: Những lợi ích của đậu nành mang đến cho sức khỏe nam giới là điều không thể phủ nhận, tuy nhiên bạn chỉ nên dùng 140 – 440g đậu nành/ngày là đủ. Việc cơ thể được tiêu thụ nhiều hơn hoặc ít hơn đều không thực sự có lợi.

Nghiên cứu gần đây nhất cho thấy đậu nành và sữa đậu nành an toàn cho tất cả mọi người, trừ những người bị dị ứng với đậu nành. Đậu nành dường như không ảnh hưởng nhiều đến hormone ở liều lượng vừa phải.