Viêm khớp là bệnh hay gặp, nhất là ở người cao tuổi, nữ mắc nhiều hơn nam. Đây là nguyên nhân hàng đầu trong nhóm bệnh lý khớp viêm gây tàn phế, mất khả năng vận động và tăng nguy cơ tử vong ở người cao tuổi.

Ngoài việc điều trị bằng thuốc, bệnh nhân cần có chế độ sinh hoạt và lao động hợp lý để cải thiện tình trạng bệnh tật, thích nghi tốt hơn với cuộc sống hàng ngày.

Những việc cần tránh

• Cần tránh các động tác có hại đối với khớp và thay thế bằng các động tác giữ gìn khớp.
• Tránh một số động tác cầm đồ vật (ngay cả khi có thể thực hiện dễ dàng) vì về lâu dài có thể gây biến dạng bàn tay.
• Hạn chế hay tránh làm những động tác có thể có hại cho khớp.
• Không nên cử động cổ tay mà làm bàn tay bị lệch sang một bên. Đặc biệt chú ý khi viết.
• Cần chọn những đồ vật to để dễ dàng cầm nắm khi các khớp ngón tay bị cứng. Tuy nhiên, không nên dừng việc khâu vá hay đan lát nếu đó là công việc yêu thích của bạn.
• Không nên cố vặn mở nắp nút chai hay lọ mà hãy dùng dụng cụ mở nút chai.
• Không mang đồ vật bằng cách nắm các ngón tay lại. Ví dụ không nên mang chảo bằng cách cầm cán chảo mà nên nhấc cả chảo lên.

Bị viêm khớp nên kiêng ăn gì?

Khi bị bệnh viêm khớp, bệnh nhân nên kiêng dùng những loại thực phẩm sau:

• Đồ ăn nhiều dầu mỡ, chế biến sẵn, chiên xào: Những thức ăn này thường chứa nhiều chất béo bão hòa, kích thích phản ứng viêm và khiến người bệnh có cảm giác đau hơn.
• Chuối tiêu, các loại cà, thịt chó, canh cua cũng là những thức ăn không tốt với bệnh viêm khớp dạng thấp.
• Nội tạng động vật: Trong nội tạng động vật chứa nhiều photpho, khi hấp thụ vào cơ thể sẽ gây mất canxi trong xương, làm cho xương trở nên kém vững chắc và dễ bị sưng viêm.
• Uống rượu, bia quá mức khi đang điều trị.

Bị viêm khớp nên ăn gì?

• Bông cải xanh, bắp cải: Hợp chất sulforaphane có trong 2 loại rau xanh này có thể làm chậm những tổn thương ở sụn khớp.
• Thực phẩm giàu acid béo omega-3: Có nhiều trong mỡ cá, như các loại cá thu, cá ngừ, cá hồi… Chất này có tác dụng làm giảm các triệu chứng viêm đa khớp.
• Canxi: Bao gồm sữa và các sản phẩm từ sữa, uống sữa có hàm lượng chất béo thấp và dùng nhiều nguồn dinh dưỡng đa dạng khác nhau để cung cấp canxi.

Tập thể dục thể thao hằng ngày

• Nếu cảm giác đau xuất hiện khi bạn vận động thì không nên nản chí. Người bệnh chỉ cần mang dụng cụ giúp đỡ và thay đổi một số động tác là có thể tiếp tục hoạt động được.
• Có thể tập tĩnh, tức là chỉ cần tập luyện cơ lực có đối kháng thay vì vận động, hay tập luyện những bài tập thể dục ngắn tại nhà.
• Các bài tập thể dục cho bàn tay giúp duy trì sự mềm dẻo khớp cổ tay và ngón tay. Các bài tập cho chân giúp cho đứng vững và đi lại tốt hơn.
• Bệnh nhân cần duy trì hoạt động thể lực đầy đủ và tiếp tục các sinh hoạt hàng ngày, nhưng cần tránh các hoạt động không cần thiết.
• Người bệnh nên đi bộ, đạp xe đạp, bơi lội theo khả năng của mình.
• Tuyệt đối không được tác động vào cột sống khi bị đau cổ, vì các tổn thương cột sống có thể nặng lên sau khi bị tác động vào và có các biến chứng như: tai biến mạch máu não, di chứng thần kinh không phục hồi được.
• Giảm cân nếu người bệnh đang bị thừa cân.

Những vận động hằng ngày

Người bị bệnh viên khớp cần phải cố gắng duy trì các hoạt động hàng ngày bằng cách thay đổi môi trường xung quanh thích hợp hơn để giảm bớt sự gắng sức của bản thân.

Sử dụng dụng cụ trợ giúp, máy móc điện gia dụng để giúp bệnh nhân trong các sinh hoạt hàng ngày như vệ sinh, mặc quần áo, hoạt động dọn dẹp nhà cửa và nghề nghiệp.

Người bệnh cũng cần mua thêm các dụng cụ nhà bếp đơn giản giúp tránh được các động tác thừa như mở nút chai hay kéo lò xo.

Lao động phù hợp

Lao động cũng là một phương pháp điều trị viêm khớp bằng cách sử dụng các động tác. Người bệnh nên biết cách sử dụng các dụng cụ hỗ trợ, cách thích nghi để làm tốt các công việc sinh hoạt hàng ngày, giữ gìn các khớp bị tổn thương. Người bệnh có thể học nghề thủ công như đan lát để duy trì cơ và khớp, giúp sửa các tư thế, động tác chưa thích hợp. Sự lặp lại nhiều lần các hoạt động tay chân cho phép tự động hóa các động tác, tức là thành lập được thói quen tốt.