Sữa non là một loại sữa đặc biệt tốt cho trẻ sơ sinh, được xem là một loại vắc xin an toàn tuyệt đối không tác dụng phụ đối với cơ thể trẻ trong giai đoạn đầu đời. Sữa non có nồng độ cao các chất dinh dưỡng và giàu kháng thể được tạo ra nhờ vào quá trình thay đổi hormone ở bên trong cơ thể của các bà bầu sau khi sinh trong khoảng 2 – 3 ngày.

Sữa non là gì?

Sữa non (hay còn gọi là sữa đầu) là sữa mẹ được tạo thành khi sản phụ mang thai được 7 tháng trở đi. Sữa non được hình thành thông qua quá trình thay đổi hormone của người mẹ sau khi sinh từ 2-3 ngày. Nếu được cho bú đúng thời điểm, có thể nói sữa non chính là loại thức ăn đầu tiên mà bé tiếp xúc sau khi chào đời.

Sữa non mặc dù số lượng không nhiều, nhưng lại chứa rất nhiều dưỡng chất vô cùng quan trọng, có khả năng hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch và giảm thiểu rủi ro mắc bệnh ở trẻ trong những tháng đầu đời.

Cơ địa của mỗi người là khác nhau nên sữa non ở từng mẹ bầu cũng sẽ có những màu sắc khác biệt. Sữa non thường sẽ có những gam màu như trắng đục, vàng hoặc vàng nhạt, có những trường hợp là trong suốt. Chất sữa non có đặc điểm khá đặc và hơi dính. 

Tùy vào thể trạng mà thời gian cũng như đặc điểm tiết ra sữa non cũng sẽ khác nhau. Với một số trường hợp, cơ thể của người mẹ có thể sẽ tiết ra sữa non khi bụng lớn dần (khoảng vài tháng thai kỳ thứ 4). Cũng sẽ có những trường hợp, cơ thể người mẹ bắt đầu tiết ra lượng sữa non đầu tiêu sau khi sinh khoảng 1 – 2 ngày.

Các dạng sữa khác của mẹ

Sữa non

Sữa non như được nói ở trên, là sữa đầu tiên mà trẻ nhận được ngay sau khi sinh ra và bắt đầu bú mẹ. Sữa non là loại sữa sánh vàng, chất sữa đặc hơn so với mẹ bình thường.

Sữa chuyển tiếp

Sữa chuyển tiếp là dòng sữa được sản xuất ngay sau khi sữa non hết. Loại sữa này chỉ xuất hiện từ 5 – 15 ngày sau đó, được tính từ lúc sữa non kết thúc. 

Những ngày về sau của sữa chuyển tiếp thì thành phần dinh dưỡng trong sữa càng nhiều, gần giống như sữa trưởng thành.

Sữa trưởng thành

Đây là loại sữa sẽ xuất hiện sau khi sữa chuyển tiếp kết thúc chu kỳ. Sữa trưởng thành tuy có hàm lượng protein chỉ bằng một nửa của sữa non nhưng lại chứa nhiều chất béo hơn.

Sữa đầu

Sữa đầu là sữa xuất hiện đầu tiên trong cữ bú của bé. Thông thường, sữa đầu sẽ được tiết ra trong khoảng thời gian 10 phút đầu tiên của cữ bú. Thành phần của sữa đầu chủ yếu là vitamin, nước, protein, khoáng chất… Có tác dụng giúp bé giải khát. Vì thế, sữa thường có màu trắng do ít chất béo.

Sữa cuối

Sữa cuối là sữa được tiết ra sau sữa đầu, là sữa cuối của cữ bú. Sữa này chứa nhiều chất béo và cung cấp nhiều năng lượng hơn sữa đầu nên sẽ giúp bé tăng cân tốt hơn và no lâu. Cũng vì chứa nhiều chất béo nên sữa cuối thường có màu hơi vàng, đặc sánh hơn sữa đầu.

Những thành phần dinh dưỡng có trong sữa non

Theo một vài nghiên cứu, sữa non có hàm lượng dinh dưỡng cao gấp 10 lần so với sữa chuyển tiếp (sữa mẹ có từ ngày thứ 6 – 10 sau sinh) và sữa trưởng thành (sữa mẹ có tính từ ngày thứ 11 sau sinh trở đi).

Thành phần dinh dưỡng chủ yếu có trong sữa non gồm:

• Protein: Hàm lượng protein trong sữa non cao gấp 5 lần sữa mẹ thông thường, trong đó chứa nhiều thành phần quan trọng như globulin có khả năng miễn dịch, lactoferrin, yếu tố tăng trưởng, đại thực bào, bạch cầu trung tính và tế bào lympho – có vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng và tăng khả năng miễn dịch ở trẻ trong giai đoạn đầu đời.
• Vitamin: Vitamin có trong sữa non thường là vitamin A, E, B2, B3, K…
• Lactose: Hàm lượng Lactose trong sữa non thấp giúp cho trẻ sơ sinh tăng cường khả năng tiêu hóa cũng như hấp thụ chất dinh dưỡng. Ngoài ra, trong sữa non có chứa Clo và Natri với hàm lượng cao. Các nguyên tố vi lượng như đồng, sắt, kẽm và một số khoáng chất khác có trong sữa non có hàm lượng trung bình nhiều hơn đáng kể so với sữa mẹ thông thường, cụ thể với nguyên tố sắt cao gấp 3-5 lần và đồng cao gấp 6 lần.
• Thành phần miễn dịch: Mỗi tế bào trong sữa non có khả năng miễn dịch nhất định.
• Immunoglobulin: Trong sữa non chứa 1 lượng lớn globulin có khả năng miễn dịch và chống lại các loại bệnh khác nhau, đồng thời giúp tăng cường hệ miễn dịch và phòng ngừa rủi ro nhiễm trùng sơ sinh ở trẻ trong giai đoạn đầu đời.

Những lợi ích tuyệt vời của sữa non

Sữa non – Thuốc kháng sinh tự nhiên

Bác sĩ thường khuyến khích các bà mẹ nên cho con bú sớm nhất có thể. Những giọt sữa non đầu đời này không chỉ mang lại hàm lượng chất dinh dưỡng tuyệt vời, mà các tế bào sống có trong sữa non (hay còn gọi là kháng thể) có vai trò kích thích cơ thể trẻ tạo ra các kháng thể chống lại các tác nhân gây hại, các loại vi rút gây bệnh, bệnh mãn tính…

Sữa non có vai trò như thuốc kháng sinh đối với trẻ nhưng lại hoàn toàn không có tác dụng phụ. Các chuyên gia đánh giá sữa non là một loại vắc xin tự nhiên với độ an toàn tuyệt đối. Những trẻ được bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời sẽ phát triển toàn diện về cả thể chất lẫn tinh thần; đồng thời ngăn ngừa được các bệnh về đường hô hấp, bệnh sởi hay tiêu chảy.

Sữa non giúp não bộ của trẻ phát triển

Sữa non có chứa một thành phần khá quan trọng mang tên ganglioside. Ganglioside được biết đến là một nhóm chất béo không thể thiếu trong việc phát triển trí não của trẻ, ngoài ra còn giúp cải thiện hệ thống đường ruột, ngăn ngừa khả năng viêm nhiễm đường ruột bằng cách thu hút vi khuẩn có hại và trung hòa chúng.

Sữa non giúp cải thiện hoạt động hệ thống tiêu hóa

Khi tiếp xúc với sữa non ngay lúc mới chào đời, do hàm lượng chất béo trong sữa non rất ít nên trẻ hấp thụ và tiêu hóa một cách thuận lợi. Lúc này, hệ thống phân giải thức ăn ở trẻ cũng vừa mới hình thành, vậy nên các chất chống oxy hóa và immunoglobulin trong sữa non ngoài việc giúp trẻ tránh được tình trạng xuất huyết mà còn giúp bảo vệ thành ruột yếu ớt của trẻ.

Ngoài ra, sữa non còn có tác dụng tuyệt vời nữa là giúp nhuận tràng, thúc đẩy cơ thể trẻ nhanh chóng bài tiết ra phân xu, đồng thời đào thải bilirubin dư thừa. Việc này có tác dụng ngăn ngừa bệnh vàng da, giảm thiểu nguy cơ mẫn cảm và dị ứng ở trẻ.

Trong sữa non có chứa rất nhiều những thành phần cực kỳ quan trọng đối với quá trình phát triển của con vào những ngày tháng đầu đời. Chính vì vậy, các bác sĩ đều khuyên những bà mẹ nên cho con nhỏ bú sớm nhất ngay khi có thể. Điều này sẽ giúp trẻ hấp thu được các dưỡng chất có ở trong sữa non đồng thời còn giúp sữa mẹ được kích thích tiết ra nhiều hơn. Ngoài ra, việc cho bé bú sớm sẽ giúp mẹ phục hồi tử con nhanh hơn và giúp ngăn ngừa được nguy cơ bị mắc phải một số những căn bệnh phổ biến sau khi sinh.

Một chế độ dinh dưỡng cân bằng dưỡng chất, phù hợp với các giai đoạn thai kỳ là điều cần thiết. Theo đó, mẹ nên đi thăm khám dinh dưỡng cho bà bầu để được các chuyên gia, bác sĩ tư vấn chế độ ăn phù hợp, đa dạng các loại thực phẩm, đảm bảo đầy đủ 4 nhóm dưỡng chất chính (chất đạm, chất béo, chất bột đường, vitamin và khoáng chất).

Hệ miễn dịch khỏe mạnh giúp trẻ khỏe mạnh, không ốm vặt, là nền tảng để trẻ phát triển toàn diện trí tuệ và tầm vóc tương lai, vì thế, việc tăng cường hệ miễn dịch ở giai đoạn trẻ nhỏ cũng như lấp đầy khoảng trống miễn dịch cho trẻ là hết sức quan trọng.

Ngoài dòng sữa non từ người mẹ, bạn có thể bổ sung các sản phẩm sữa non công thức nếu bé có nhu cầu bổ sung hoặc theo chỉ định của bác sĩ.