Vitamin và chất dinh dưỡng có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của người cao tuổi. Vì ở tuổi này cơ thể dần bị lão hóa, các cơ chế hấp thu, chuyển hóa kém đi và cần phải được bổ sung thêm để duy trì sức khỏe, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Nhu cầu dinh dưỡng cho người lớn tuổi

Độ tuổi càng lớn, cơ thể có nhiều sự thay đổi như giảm khối cơ, giảm axit dạ dày, da khô và mỏng hơn. Những thay đổi này ảnh hưởng đến quá trình hấp thu các chất dinh dưỡng, chẳng hạn như giảm tiết axit dạ dày làm giảm hấp thu các vitamin và khoáng chất như vitamin B12, sắt, canxi và magie. Một số nghiên cứu của các nhà khoa học cũng cho thấy ở người cao tuổi thì sự hấp thu vitamin qua màng ruột bị giảm sút, quá trình hấp thu và chuyển hóa vitamin bị thay đổi nhiều.

Nhu cầu dinh dưỡng của mỗi người khác nhau phụ thuộc vào cân nặng, chiều cao, khối cơ, mức độ hoạt động… Đối với người cao tuổi thường có xu hướng ít hoạt động hơn so với người trẻ tuổi, luyện tập ít đi và khối cơ cũng giảm đi. Vì vậy, người cao tuổi cần ít năng lượng hơn cho các hoạt động và duy trì cân nặng.

Mặc dù năng lượng cần ở người cao tuổi là ít hơn nhưng tình trạng kém hấp thu do sự lão hóa của các cơ quan tiêu hóa đòi hỏi mức dinh dưỡng bổ sung ở độ tuổi này là cao hơn. Vì vậy bên cạnh chế độ dinh dưỡng đảm bảo đầy đủ các loại thức ăn như rau củ quả, thịt và hải sản luân phiên thay đổi thì việc bổ sung vitamin cho người cao tuổi là cần thiết trong một số trường hợp.

Bổ sung vitamin cho người già

Bình thường, chúng ta sẽ nhận được các chất dinh dưỡng từ trái cây, rau và các loại thực phẩm khác. Nhưng khi bước vào tuổi 50-70, sự thay đổi nội tiết tố khiến việc đạt được lượng yêu cầu đối với một số vitamin và khoáng chất ngày càng khó khăn.

Do đó, việc bổ sung vitamin tổng hợp cho người già là điều nên làm, tuy nhiên việc bổ sung các loại vitamin này cũng tùy thuộc vào nhu cầu, thể trạng của mỗi người, cũng như chú ý bổ sung đủ chất, đủ lượng để có hiệu quả chăm sóc sức khỏe tốt nhất cũng như tránh những tác động không mong muốn có thể xảy ra.

Những loại vitamin bổ sung cho người già bao gồm:

Vitamin D và canxi

Thoái hóa xương tăng tốc trong những năm 50-70 tuổi, đặc biệt là ở phụ nữ. Vì estrogen giúp duy trì khối lượng xương, phụ nữ trở nên dễ bị tổn thương xương hơn sau khi mãn kinh.

Vitamin D đặc biệt rất cần thiết trong suốt những năm tuổi 70, để bảo vệ chống lại bệnh tật và nhiễm trùng. Đối với những người mắc bệnh loãng xương thì uống canxi và vitamin D đồng thời là điều quan trọng.

Cơ thể hấp thụ canxi tốt nhất khi có vitamin D. Vitamin D có nhiều trong các loại trứng, thịt đỏ, sữa, bơ và trong ánh nắng mặt trời. Nhưng khả năng tổng hợp vitamin D của cơ thể từ ánh sáng mặt trời suy giảm khi bạn già đi. Nên việc chủ động bổ sung người vitamin này từ bên ngoài là rất quan trọng.

Liều khuyến cáo đối với Vitamin D trong 1 ngày là 600 đơn vị quốc tế. Đối với lứa tuổi 70, liều khuyến cáo là 800 đơn vị quốc tế, cộng với 1.000mg canxi cho nam giới và 1.200mg cho phụ nữ, chia làm hai liều hàng ngày. Nguồn thực phẩm tốt để bổ sung vitamin và canxi là cá ngừ, cá thu, gan bò, phô mai, lòng đỏ trứng.

Axit béo omega-3

Khi cơ thể già đi, các tế bào não dần mất khả năng hấp thụ DHA và làm tổn hại cả chức năng não và không thể duy trì trí nhớ tốt, đây là lúc cần bổ sung Omega 3. DHA là axit béo omega-3 dồi dào nhất trong màng tế bào của não. Các nghiên cứu đã liên kết axit béo omega-3 với những lợi ích cho não, tăng lưu lượng máu tốt hơn và tăng sự phát triển của các tế bào não để cải thiện tâm trạng và tăng cường trí nhớ.

Omega-3 rất quan trọng để giảm viêm bất cứ khi nào xuất hiện, cho dù là bệnh tim, ung thư hay Alzheimer.

Omega-3 giúp ngăn ngừa nhịp tim không đều, giảm sự tích tụ mảng bám trong động mạch, ức chế viêm và kiểm soát lượng đường trong máu.

Liều khuyến cáo cho mỗi ngày là dùng 1.000 mg EPA và DHA omega-3 mỗi ngày. Nguồn thực phẩm tốt cho omega -3 là dầu hạt lanh, cá hồi, quả óc chó, edamame.

Probiotic

Càng lớn tuổi, hệ thống miễn dịch càng trở nên dễ bị tấn công bởi vi khuẩn không lành mạnh. Nếu đường ruột không khỏe mạnh, cơ thể không thể hấp thụ các chất dinh dưỡng, do đó, không có năng lượng bổ sung. Nhà dinh dưỡng học Jonny Bowden, tác giả của cuốn sách 150 loại thực phẩm lành mạnh nhất trên trái đất cho biết. Bổ sung Probiotic bằng cách tái tạo lại vi khuẩn tốt. Liều khuyến cáo là 1 tỷ đến 10 tỷ CFU một vài ngày một tuần.

Nguồn thực phẩm tốt là Sữa chua, kefir, kim chi, sô cô la đen.

Vitamin B12

Theo nghiên cứu của Hiệp hội Lão khoa Hoa Kỳ, khi thiếu vitamin B12 có thể khiến người lớn tuổi có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ. Axit dạ dày cần thiết cho cơ thể để hấp thụ vitamin B12 từ thực phẩm bắt đầu suy giảm trong những năm 50 -70 tuổi.

Vì vậy, người lớn tuổi nên kiểm tra và bổ sung mức B12 nếu cần thiết với liều khuyến cáo là 2,4 microgam mỗi ngày.

Nguồn thực phẩm tốt để cung cấp B12 bao gồm Ngao, gan bò, cá hồi, phô mai, thịt thăn.

Ngoài ra, việc bổ sung tổng hợp vitamin nhóm B cũng là điều cần thiết vì: Vitamin B1 tham gia vào quá trình dẫn truyền thần kinh, giảm triệu chứng đau dây thần kinh và tăng chuyển hóa glucid. Vitamin B6 đóng vai trò trong các quá trình chuyển hóa thuộc hệ thần kinh. Vitamin B12 tham gia vào quá trình tạo hồng cầu và chức năng thần kinh của cơ thể.

Vitamin E

Vai trò chống oxy hóa của vitamin E là vô cùng quan trọng. Loại vitamin này giúp chống lại các quá trình oxy hóa trong cơ thể như chống xơ cứng tổ chức, cân bằng nội tiết tố ở phụ nữ, giúp làm trẻ hóa các tế bào…

Nguồn thực phẩm tốt để cung cấp vitamin E từ trứng, hành, rau xà lách, giá đỗ

Vitamin C

Tham gia vào quá trình tăng cường sức đề kháng của cơ thể. Đặc biệt đối với người cao tuổi vitamin C giúp tổng hợp protein, lipid, tăng cường sức đề kháng với các vi khuẩn xâm nhập, tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể.

Nguồn thực phẩm tốt để cung cấp vitamin C từ cam, chanh, ổi, sơri,…

Những lưu ý khi bổ sung vitamin cho người già

Đối với những người cao tuổi mà khả năng ăn uống, hấp thu và tiêu hóa còn tốt thì việc bổ sung vitamin cho cơ thể nên được thực hiện qua chế độ dinh dưỡng hàng ngày. Bổ sung vitamin qua dinh dưỡng cho người cao tuổi nên thực hiện theo nguyên tắc ưu tiên bổ sung thực phẩm giàu vitamin mà cơ thể đang thiếu. Chẳng hạn như vitamin A có nhiều ở nội tạng động vật (gan, mỡ cá), các loại rau củ quả chứa caroten (cà rốt, gấc, cà chua, bí đỏ); vitamin E chứa nhiều trong trứng, hành, rau xà lách, giá đỗ…

Thuốc bổ cho người già hay các sản phẩm thực phẩm chức năng bổ sung vitamin được sử dụng ở người cao tuổi khi mà chế độ dinh dưỡng không đảm bảo cân bằng hay khả năng ăn uống, hấp thu và tiêu hóa bị suy giảm.

Bổ sung Vitamin cần phù hợp với độ tuổi và trọng lượng cơ thể với thời gian sử dụng hợp lý.

Trong khi vitamin tổng hợp cho người già nếu dùng theo khuyến cáo, có xu hướng an toàn, nhưng có một số yếu tố và một số vitamin nếu dùng quá nhiều có thể trở nên độc hại. Một số thành phần được tìm thấy trong các chất bổ sung vitamin có thể gây buồn nôn, ảnh hưởng đến sự thèm ăn và giảm cân.

Không tự ý sử dụng bất kỳ loại thuốc bổ hay thực phẩm chức năng nào khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Bởi việc bổ sung vitamin không hợp lý và tùy tiện có thể gây tương tác với các loại thức ăn hoặc thuốc đang sử dụng. Chẳng hạn như aspirin, warfarin, sâm (ginseng) và vitamin E đều có tác dụng chống đông máu, nên nếu sử dụng cùng nhau sẽ làm tăng nguy cơ chảy máu dạ dày.