Mất ngủ là triệu chứng thường gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là ở người cao tuổi. Mất ngủ triền miên có thể dẫn đến nhiều hậu quả khó lường, chất lượng sống suy giảm nghiêm trọng. Vậy có cách nào để chữa mất ngủ hiệu quả không?

Điều trị sớm bệnh mất ngủ để có cuộc sống nhiều năng lượng hơn.

Mất ngủ là bệnh gì?

Mất ngủ là một dạng bệnh lý được gọi là rối loạn giấc ngủ. Người bị mất ngủ có thể gặp các triệu chứng như khó đi vào giấc ngủ, ngủ chập chờn không sâu giấc, thức dậy quá sớm, hay bị giật mình khi ngủ, không thể quay lại giấc ngủ, cảm thấy mệt mỏi sau khi thức dậy.

Thông thường, mỗi người sẽ ngủ khoảng 7-8 tiếng/ngày với điều kiện giấc ngủ sâu, đảm bảo chất lượng giấc ngủ, sau khi ngủ dậy cảm thấy khỏe khoắn, được tái tạo năng lượng.

Chứng mất ngủ bao gồm hai dạng:

• Mất ngủ cấp tính
• Mất ngủ mạn tính.

Theo đó, mất ngủ cấp tính là tình trạng mất ngủ kéo dài dưới 1 tháng. Mất ngủ mạn tính là khi mất ngủ cấp tính không được điều trị mất ngủ kịp thời, dẫn đến tình trạng mất ngủ kéo dài hơn 1 tháng.

Nguyên nhân dẫn tới tình trạng mất ngủ

Có rất nhiều nguyên nhân gây rối loạn giấc ngủ, được chia làm 2 nguyên nhân chính, bao gồm:

• Nguyên nhân thứ phát: rối loạn giấc ngủ do hậu quả của một căn bệnh khác như: trầm cảm, bệnh tim, bệnh thận…
• Nguyên nhân tiên phát: rối loạn giấc ngủ không rõ nguyên nhân

Tuy nhiên, không phải lúc nào rối loạn giấc ngủ cũng được coi là bệnh lý. Cũng có nhiều trường hợp bị mất ngủ là biểu hiện bình thường trong một giai đoạn nhất định của đời người như: giai đoạn tiền mãn kinh của phụ nữ, giai đoạn mãn dục ở nam giới…

Một số nguyên nhân chính gây nên tình trạng mất ngủ gồm:

• Do bị căng thẳng và stress, các vấn đề về bệnh lý
• Do bị chênh lệch múi giờ hoặc lịch làm việc khiến thời gian nghỉ ngơi bị thay đổi
• Sử dụng nhiều các chất kích thích như cà phê, trà, thuốc lá,…
• Ăn quá no trước khi đi ngủ khiến bụng đầy hơi, no căng và khó tiêu
• Một số ảnh hưởng từ môi trường xung quanh như: đèn sáng, tiếng ồn,….

15 cách chữa mất ngủ tại nhà hiệu quả

Thư giãn 

Với trường hợp mất ngủ do căng thẳng, các áp lực tâm lý, bạn có thể áp dụng các cách trị chứng mất ngủ thông qua việc thư giãn: Làm những điều mình thích, tập cách chia sẻ với người thân, bạn bè để giải tỏa căng thẳng,… Từ đó có thể chữa mất ngủ mà không cần phải sử dụng đến thuốc.

Massage 

Nếu bạn khó ngủ nhưng không muốn dùng thuốc, bạn có thể áp dụng phương pháp massage – một cách chữa mất ngủ tại nhà hiệu quả. Các động tác massage tại khu vực đầu, mặt sẽ kích thích máu lưu thông lên não, từ đó giúp bạn cải thiện chất lượng giấc ngủ cũng như thêm khỏe khoắn, sảng khoái sau khi ngủ dậy.

Tập Yoga là cách để bạn có giấc ngủ tốt hơn

Thay đổi chế độ ăn uống 

Chế độ ăn uống cũng có tác động không nhỏ đối với chất lượng giấc ngủ của bạn. Do đó, nếu muốn áp dụng những cách trị mất ngủ tại nhà không dùng thuốc, bạn có thể bắt đầu bằng việc thay đổi chế độ ăn uống của mình, ăn uống khoa học và lành mạnh hơn.

Một trong những cách hỗ trợ chữa mất ngủ hoặc giúp bạn nhanh đi vào giấc ngủ và ngủ ngon hơn chính là sử dụng các loại thực phẩm như:

• Hạt sen: có tác dụng an thần, giúp ngủ ngon hơn.
• Cải bó xôi: Cải bó xôi cũng cung cấp một lượng kali lớn để bạn có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ.
• Trứng: Hàm lượng protein có trong trứng cũng có tác động tích cực đến giấc ngủ của bạn và giúp bạn ngủ sâu giấc hơn.
• Sữa chua: Thành phần sữa chua có chứa axit tryptophan được chuyển hóa thành chất dẫn truyền thần kinh serotonin và melatonin để duy trì giấc ngủ tự nhiên vào ban đêm.
• Chuối: Tương tự như sữa chua, chuối cũng có chứa tryptophan. Không chỉ vậy, chuối còn có thêm magie và kali – hai chất có lợi cho não bộ, giúp não thư giãn, đẩy lùi stress.
• Cá: Muốn có giấc ngủ ngon, bạn nên tăng cường bổ sung thêm cá vào trong thực đơn ăn uống hằng ngày của mình bởi cá có hàm lượng protein vô cùng dồi dào, tốt cho sức khỏe não bộ.

Bổ sung vitamin và khoáng chất đầy đủ

Thêm một cách trị mất ngủ đơn giản đó là bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng cho cơ thể, đặc biệt là các khoáng chất. Theo đó, các loại vitamin và khoáng chất có liên quan đến não bộ, giúp an thần, hỗ trợ cho giấc ngủ tốt mà bạn cần bổ sung hàng ngày bao gồm: Vitamin D, A, B12, E, C, Magie, Sắt, Kali,…

Thay đổi thói quen xấu trước khi ngủ

Bạn không thể nào chữa trị mất ngủ nếu vẫn cứ tiếp tục duy trì các thói quen xấu gây ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Theo đó, trước khi ngủ bạn cần lưu ý:

• Không hoặc hạn chế dùng socola
• Không uống rượu bia
• Hạn chế uống cà phê vào chiều tối
• Không uống quá nhiều nước vào buổi chiều muộn
• Ăn thực phẩm quá béo hoặc quá cay
• Vận động với cường độ cao
• Suy nghĩ về công việc
• Ngủ không theo lịch trình cố định

Thay đổi không gian ngủ thoải mái

Không gian phòng ngủ thay đổi cũng sẽ giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ của bạn. Nếu bạn muốn lựa chọn các cách trị mất ngủ không dùng thuốc, hãy thử thay đổi không gian phòng ngủ của mình bằng một số yếu tố như:

• Đảm bảo phòng ngủ không có quá nhiều ánh sáng
• Nhiệt độ phòng ngủ phù hợp
• Màu sắc trong không gian phòng ngủ nhẹ nhàng, dễ chịu
• Không để thiết bị điện tử trong phòng ngủ

Không dùng chất kích thích

Sử dụng các chất kích thích như cà phê, rượu, bia,… có thể gây hưng phấn trung tâm thần kinh, khiến cơ thể khó đi vào giấc ngủ. Do đó, cách chữa mất ngủ không dùng thuốc đơn giản mà hữu hiệu chính là hãy hạn chế dùng chất kích thích mà thay vào đó, bạn có thể uống một cốc nước ấm.

Hạn chế ngủ trưa quá lâu

Khi bị mất ngủ, chúng ta thường cố gắng ngủ trưa nhiều hơn để “bù đắp” lại cho cơ thể. Tuy nhiên, việc ngủ trưa quá mức sẽ ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ vào buổi tối. Do đó, vào buổi trưa bạn chỉ nên có một giấc ngủ ngắn 10 phút, 30 phút tùy từng trường hợp, nhưng tuyệt đối không được ngủ trưa quá 60 phút.

Ngâm chân bằng nước ấm

Trước khi ngủ, bạn có thể chuẩn bị một thau nước khoảng 40 – 50 độ C và ngâm chân trong khoảng 10 – 15 phút. Nhiều người cho biết, cách trị mất ngủ này thật sự có hiệu quả trong việc giúp tăng cường lượng máu lưu thông, từ đó cải thiện chất lượng giấc ngủ, giúp bạn ngủ sâu giấc hơn.

Châm cứu

Nếu bạn muốn áp dụng các cách chữa mất ngủ không dùng thuốc, bạn có thể thử tìm đến các cơ sở y tế chuyên điều trị bệnh theo phương pháp Y học cổ truyền để thực hiện châm cứu. Phương pháp châm cứu không chỉ cải thiện đau mỏi cơ thể mà còn giúp xua tan căng thẳng để ngủ ngon hơn.

Bấm huyệt

Một cách chữa bệnh mất ngủ cũng đang được nhiều người quan tâm chính là phương pháp xoa bóp bấm huyệt để đả thông kinh huyệt. Theo y học cổ truyền, bấm huyệt giúp kích thích những huyệt đạo tương ứng với các khía cạnh khác nhau của sức khỏe. Bấm huyệt cũng có thể giúp cải thiện sức khỏe tinh thần, xua tan mệt mỏi. Khi tinh thần thoải mái hơn thì bạn cũng sẽ ngủ ngon hơn.

Tập yoga

Tập luyện các động tác yoga cũng là một cách trị bệnh mất ngủ tại nhà mà không cần sử dụng thuốc. Theo Trung tâm Sức khỏe Bổ sung và Tích hợp Quốc gia Mỹ, có đến 85% người tập yoga cảm thấy bớt căng thẳng và có 55% người sau khi tập ngủ ngon hơn.

Melatonin giúp bạn ngủ ngon hơn

Dùng tinh dầu

Tinh dầu cũng có thể hỗ trợ chữa bệnh mất ngủ không dùng thuốc hiệu quả. Bạn có thể cho tinh dầu vào máy khuếch tán tinh dầu để tinh dầu tỏa ra khắp không gian phòng ngủ, tăng độ ẩm trong không gian phòng, mang đến mùi thơm nhẹ nhàng, dễ ngủ.

Một số loại tinh dầu thường được sử dụng bao gồm:

• Tinh dầu hoa oải hương
• Tinh dầu hoa nhài
• Tinh dầu hoa hồng phong lữ
• Tinh dầu gỗ đàn hương
• Tinh dầu cam chanh

Dùng các loại thảo mộc giúp ngủ ngon 

Một số loại trà thảo mộc có thể giúp cơ thể cảm thấy dễ chịu, thư giãn hơn và dễ chìm vào giấc ngủ sâu hơn. Do đó, uống trà thảo mộc cũng là một cách chữa mất ngủ không dùng thuốc mà nhiều người lựa chọn.

Nếu bạn đang có vấn đề về giấc ngủ, bạn có thể thử một số loại trà có khả năng hỗ trợ cho giấc ngủ ngon, trị chứng mất ngủ như:

• Trà mộc lan
• Trà hoa cúc
• Trà hoa oải hương

Liệu pháp tâm lý

Điều trị mất ngủ bằng liệu pháp tâm lý là một cách trị mất ngủ mà người bệnh không cần dùng đến thuốc. Người bệnh có thể được tư vấn bởi các chuyên gia tâm lý, tìm ra nguyên nhân gây mất ngủ và đưa ra những giải pháp giải quyết chứng khó ngủ.

Trong trường hợp đã áp dụng rất nhiều cách hỗ trợ điều trị mất ngủ nhưng vẫn không hiệu quả, bạn nên trực tiếp đến các cơ sở y tế để được kiểm tra sức khỏe và tìm ra nguyên nhân bởi mất ngủ kéo dài sẽ gây kiệt sức, đau đầu, chóng mặt,… và dẫn đến nhiều hệ lụy khác khó khắc phục.

Có nên điều trị mất ngủ bằng thuốc?

Câu trả lời là: Không

Vì: Thuốc ngủ chỉ có tác dụng nhất thời mà không trị được tận gốc nguyên nhân của chứng mất ngủ. Về lâu về dài, việc sử dụng thuốc sẽ khiến cơ thể bạn bị tổn hại nghiêm trọng.

Việc lạm dụng thuốc ngủ quá nhiều sẽ khiến hệ thần kinh trung ương bị ức chế, khiến cơ thể lờ đờ, mệt mỏi mặc dù đã ngủ đủ số lượng nhưng chất lượng giấc ngủ lại rất tệ. Hơn nữa, nó còn khiến bạn bị phụ thuộc vào thuốc và không thể ngủ được nếu thiếu thuốc ngủ.

Chỉ sử dụng thuốc ngủ khi có chỉ định của bác sĩ